1982 Anayasasına göre Atatürk Milliyetçiliği Nedir? 1982 Anayasasının 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyetinin Atatürk milliyetçiliğine bağlı bir devlet olduğu belirtilmiştir. Bilindiği gibi, 1924 Anayasasında, «milliyetçi» devletten, 1961 Anayasasında da, milli devletten ve Türk milliyetçiliğinden sözedilmiştir.
1982 Anayasasına göre, devletin temel ilkelerinden biri olan Atatürk Milliyetçiliğinin ne anlama geldiğini, 1961 Anayasasında sözü edilen Türk Milliyetçiliğinden bir farkı olup olmadığını belirtmeden önce, «Milliyetçilik akımına», başka bir deyişle, «Ulusçuluk akımına» kısaca değinmekte yarar vardır.
Fransız Devrimi ve Napolyon savaşları sırasında, Avrupayı ulusçuluk akımının kapladığı görülür.
Ulusçuluk, o dönemdeki hükümdarlık ve imparatorluklara karşı, belli bir ırk, dil ve din birliğinin ötesinde özellikle «inanç ve bilinç» birliğine dayanan toplulukların bir dire’ ; gücü olduğu gibi, içeride de, daha demokratik bir düzene geçişil ıci gücü olmuştur. Başka bir deyişle, milliyetçilik akımı, ulus denen tarihsel varlığın, bir yandan, dışa karşı bağımsızlığa, diğer yandan da içeride demokratik bir yönetime kavuşmasında etkili olmuştur. Bu açıdan ulusçuluk, 19. yüzyılın ilk yarısında olumlu bir rol oynamıştır.
Batı Avrupada, 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra ulusçuluğun, halkları birbirine karşı kışkırtmanın bir aracı olarak kullanılmaya başladığı görülür. Ulusçuluk kimi yerlerde de, ırkçılık niteliğini kazanmıştır. Bunlar da, ulusçuluk akımının olumsuz yönleridir.
Ülkemiz açısından ulusçuluk, Kurtuluş Savaşı döneminde, olumlu rol oynanış, ulusal bağımsızlığa kavuşmamızda etkili olmuştur. Benzer bir duruma, Üçüncü Dünya ülkelerinde de rastlanır. Kurtuluş Savaşı ile birlikte Türk milliyetçiliği, barışçıl, ırkçı olmayan, insancıl, ölçülü ve Misaki Milli sınırları içinde kalan bir ulusçuluk olarak gelişmiş ve 1924 Anayasasına, 1937 yılında yapılan değişiklikle girmiştir.
1961 Anayasasında, Cumhuriyetin nitelikleri arasında, her türlü yanlış anlamaları önlemek amacı ile ulusçuluğa yer verilmemiş, «milli devlet« deyiminin kullanılması ile yetinilmiştir. Buna karşılık, «Türk milliyetçiliği» de, Anayasanın dışında bırakılmamış, Başlangıç kısmında geniş bir 1 anımı ile birlikte yer almış, devletin dayandığı temellerden biri olmuştur. Buna göre Türk ulusçuluğu, Bütün fertlerini, kaderde, kıvanç ve tasada ortak bölünmez bir bütün olarak, milli ülküler ve şuur etrafında toplayan ve milletimizi dünya milletleri ailesinin eşit haklara sahip şerefli bir üyesi olarak milli birlik ruhu içinde daima yüceltmeyi amaç bilen» bir ulusçuluktur.
1982 Anayasası hazırlanırken de, herhangi bir yanlış yoruma yer vermemek için, cumhuriyetin nitelikleri sayılırken «Atatürk Milliyetçiliği» deyiminin kullanılması yeğlenmiştir. Hem Meclis görüşmelerinden, hem de madde gerekçesinden anlaşıldığı gibi, «Atatürk Milliyetçiliği» ile «Türk Milliyetçiliği» eş anlamda kullanılmıştır. Buna göre, Atatürk Milliyetçiliğinden; 1961 Anayasasının Giriş kısmında belirtilen Türk Milliyetçiliğini anlamak gerekir. Kısaca belirtmek gerekirse, Atatürk Milliyetçiliği, ırkçılığı kabul etmeyen, barışçıl, insancıl, bütünleştirici, birleştirici bir milliyetçiliktir.
Son Yorumlar