1982 Anayasası Nasıl Hazırlanmıştır? Anayasanın hazırlanmasında ve kabul edilmesinde izlenen yol, aşağıdaki gibi özetlenebilir:
a) Danışma Meclisi kendi üyeleri arasından, Anayasayı hazırlamak tasarı haline getirmek üzere, on beş kişiden oluşan bir Anayasa Komisyonu seçmiştir. 23 Kasım 1981 de seçilen bu Komisyon, hazırladığı Anayasa Tasarısını 17 Temmuz 1982 de Danışma Meclisine sunmuştur. Tasarının hazırlık aşamasında çok sayıda kişi ve kuruluştan yazılı görüş alınmıştır.
b) Anayasa Tasarısının, Danışma Meclisinde görüşülmesine 4 Ağustos 1982 de başlanmış ve 23 Eylül 1982 de bitirilmiştir. Anayasa tasarısı Danışma Meclisinde iki kez görüşülmüştür.
c) Anayasa Komisyonunca hazırlanan Anayasa Tasarısının, Danışma Meclisinde konuşulmaya başlaması üzerine, Anayasa tartışmalarının yapılabilmesi için, Milli Güvenlik Konseyi bazı yasakları kaldırmıştır. Buna göre, Anayasa tartışmasına katılabilecekler, halkoylamasında halkın vereceği oyu etkilememek koşulu ile ve yalnız Anayasa tasarısının geliştirilmesi yönünde görüş ve önerilerde bulunabileceklerdir.
d) Danışma Meclisince kabul edilen Anayasa Tasarısı, Kurucu Meclisin ikinci kanadı olan Milli Güvenlik Konseyinde de görüşülerek, 18 Kasım 1982 gün ve 2709 sayılı Kanun olarak kabul edilmiştir. Anayasa, Resmî Gazete’de yayınlandıktan sonra, halkoyuna sunulmadan önce, Devlet Başkanı tarafından yapılan konuşmalarla, ulusa, Devlet adına resmen tanıtılmıştır).
e) Kurucu Meclis tarafından kabul edilen Anayasa, 24 Eylül 1982 gün ve 2707 sayılı Kanuna göre, 7 Kasım 1982 de halkoyuna sunularak kabul edilmiş, 9 Kasım 1982 de Resmi Gazete de yayımlanarak, geçici maddelerdeki kurallara göre yürürlüğe girmiştir. Anayasanın halkoyuna sunulması işlemi, Yüksek Seçim Kurulunun yönetim ve denetiminde seçim kurullarınca yürütülmüştür. Halkoylamasına katılma oranı % 91.27, kabul oyu verenlerin oranı % 91.37, red oyu verenlerin oranı ise % 8.63 olmuştur. Anayasa, halkoylamasında, 1.626.431 hayır oyuna karşılık, 17.215.539 evet oyu ile kabul edilmiştir (Resmi Gazete 20.11.1982-17874). Halkoylamasına katılma oranının ve kabul oylarının yüksek olmasında, diğer nedenlerin yanında, normal rejime geçme isteğinin etkili olduğu da söylenebilir.
f) 6 Kasım 1983 seçimlerinden sonra, Türkiye Büyük Millet Meclisinin, 24 Kasım 1983 de toplanması ve Başkanlık Divanının, 6 Aralık 1983 de oluşması ile Milli Güvenlik Konseyi dönemi sona ermiştir. Anayasanın geçici birinci maddesi gereğince, Milli Güvenlik Konseyi Başkanı ve Devlet Başkanı, yedi yıllık bir dönem için Cumhurbaşkanı sıfatını kazanmıştır. Milli Güvenlik Konseyi de, altı yıllık bir süre için, Cumhurbaşkanlığı Konseyi haline dönüşmüş ve Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi sıfatını almışlardır. Altı yıllık sürenin sonunda Cumhurbaşkanlığı Konseyinin hukuki varlığı sona erecektir.
Son Yorumlar