82 Anayasasına Göre Cumhurbaşkanının Görev Süresi ve Seçimi Nasıldır?

82 Anayasasına Göre Cumhurbaşkanının Görev Süresi ve Seçimi Nasıldır? Kim Seçer? Devletin başı olan ve yürütmenin sorumsuz kanadını oluşturan Cumhurbaşkanlığını düzenleyen kurallar, temel noktalarda, 1924, 1961 ve 1982 Anayasalarında aynıdır. Böyle olmakla birlikte, 1961 Anayasası, Cumhurbaşkanının tarafsızlığına ve siyasal ilişkilerde bir denge öğesi olmasına büyük önem vermiştir. 1982 Anayasası ise, Cumhurbaşkanının bu özelliğini korumakla birlikte, Cumhurbaşkanını güçlendiren, Cumhurbaşkanının tek başına kullanacağı yetkileri artıran bir Anayasa olmuştur.

Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisince seçilir. Bu kural, Cumhuriyet dönemi Anayasalarında aynen korunmuştur. 1924 ve 1961 Anayasalarının Cumhurbaşkanının Meclis üyeleri arasından seçilmesi kuralını benimsemesine karşılık, 1982 Anayasası, Meclis dışından da Cumhurbaşkanı seçebilme olanağı getirmiştir.

Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır. 1924 Anayasasında dört yıl olan bu süre, 1961 Anayasası ile yedi yıla çıkarılmıştı. Bu süre, 1982 Anayasasınca da benimsenmiştir. Her iki Anayasa, Cumhurbaşkanı için öngörülen süreyi, Meclis için öngörülen süreden daha uzun tutmuştur. Seçim nedeni ne olursa olsun, her Cumhurbaşkanı seçiminde bu süre yeniden başlar. Başka bir deyişle, Cumhurbaşkanlığının süresinden önce boşalması durumunda, yeni seçilen Cumhurbaşkanı, eskisinin kalan süresini tamamlamaz.

1961 Anayasası, bir kimsenin arka arkaya iki kez Cumhurbaşkanı seçilmesini yasaklamış iken, 1982 Anayasası, bu konuda biraz daha ileri giderek, bir kimsenin iki kez Cumhurbaşkanı seçilmesi yolunu kapamıştır (madde 101/3)).

Cumhurbaşkanını Kim Seçer? (Anayasa Değişikliği)

Cumhurbaşkanı, 21 Ekim 2007 tarihli halkoylamasıyla onaylanan anayasa değişikliğinden önce TBMM tarafından seçiliyordu. Bu değişiklik ise Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini öngörmektedir. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde iki tur oylama yapılması ihtimal dahilindedir. Birinci turda geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday seçilir. Aksi taktirde iki hafta sonra ikinci tur oylama yapılır. Bu oylamaya birinci turda en çok oy almış iki aday katılır. Bunlardan geçerli oyların çoğunluğunu alan aday seçilmiş olur.

2007 değişikliğinden önce Cumhurbaşkanının seçim usûlü şöyleydi: Cumhurbaşkanının seçiminde dört tur oylama yapılması ihtimali vardı. Birinci ve ikinci tur oylamada yeter sayı TBMM üye tamsayısının üçte ikisiydi (367 oy). Üçüncü ve dördüncü tur oylamada yeter sayı üye tamsayısının salt çoğunluğuydu (276 oy). Üçüncü tur oylamada Cumhurbaşkanı seçilemezse, en çok oy almış iki aday arasında dördüncü tur oylama yapılırdı. Dördüncü tur oylamada da üye tamsayısının salt çoğunluğuyla Cumhurbaşkanı seçilemediği takdirde derhal TBMM seçimleri yenilenirdi. TBMM’nin Cumhurbaşkanı seçme kararı bir “parlâmento kararı” idi. Cumhurbaşkanının görev süresi 2007 değişikliğinden önce yedi yıldı. 2007 değişikliği bu süreyi beş yıla indirmiştir.

Hadi Paylaş!Share on FacebookTweet about this on TwitterShare on Google+Share on RedditPin on Pinterest

Comments

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.