Abaküs Nedir? ABAKÜS (Yunanca abax Ğzn, Latince abacus, tablet, başlık tablası v.b.). Mimari, Bir sütun başlığının yukarı kısmını meydana getiren tablet, başlık tablası.
Eski çağda Üzerine şekiller çizmek üzere, içerisi ince kumla döşenmiş olan etrafı maden veya tahta ile çevrili tablet. Dikdörtgen şeklinde, üzerinde sayı saymaya yarayan bilyaların bulunduğu tahta levhacık. (Orta çağda, 7 serbest sanat çevriminde aritmetiğin mutad alâmeti.) Büyük yapılara hak edilen plaka. Greklerde, kutsal mahallere, adakların kabul edilmesi için konulan masa; Romalılarda, büfe.
Matematik, Türlü birim sıralarına göre sütunlara bölünmüş bir tabladan meydana gelen ve basit parmak hesap işlemlerinin çözümünü kolaylaştıran hesap makinesi. Bazı sayı işlemleri yapmayı sağlamak için bir düzlem üzerine çizilmiş çizgiler sistemi. Kotlu rakam sistemleri olan grafik cetvel.
ANSIKLOPEDİ, Eski çağda ve Matematikte, Romalıların abaküsü, içlerinde toparlaklar kaydırılan paralel yuvalara ayrılmış bir cetveldi. Birincisi birler basamağını, sonrakiler onlar, yüzler v.d. basamaklarını gösterirdi. Çok eski zamanlardan beri Çinliler ile Tatarların da suvanpan adında buna benzer bir âletleri vardır. Ortaçağın sonuna doğru bu âlet, Moğollar tarafından Rusya’ya sokuldu.
Çin’de ve Japonya’da yazılı hesap dışında kalan hemen bütün hesap işlemlerinde abaküs kullanılır. Çin Japon abaküsü, üzerinde enlemesine bir çubuk ile ikiye ayrılmış teller bulunan uzunca bir çerçevedir. Bu tellere küçük toplar geçirilmiştir. Bir yanda birlikleri gösteren beş top, öbür yanda ise 5 birlik değerinde bir veya iki top bulunur. Bir üst teldeki toplar bir alt teldekilerden on kere daha büyük birlikleri gösterir. Çinliler ve Japonlar abaküs ile basit işlemler yapmakla kalmaz, kök bile alırlar; bu yolun sakıncası, doğrulama’ya imkan vermemesidir.
Mim. Eski yunan mimarisinde Dor üslubundaki sütun başlıklarının yassı bir tabla şeklinde olan üst kısımlarına abaküs denir. Kare şeklinde, profili yayvan bir çanak biçimindedir ve başlığın alt kısmını teşkil eden ekhinos’un üzerinde yer alır. Abaküs ve ekhinos Dor üslûbundaki sütun başlıklarının karakteristik ve birbirinden ayrılmayan elemanlarıdır. Taş mimariden evvelki ahşap mimariyi aksettiren bu elemanların arasındaki nispet ve profil farkları, Dor üslubunun yüzyıllar boyunca geçirdiği gelişmeleri aksettirmesi bakımından önem taşır. Tabla, ton üslubunda silmelerle zenginleşti ve Korinthos üslubunda kavislerini kazandı. Bu durum başlıkları tarihlemek için önemli bir ipucudur.
Son Yorumlar