Anayasada Yasamanın Üstünlüğü Nedir? Devlet işlevlerinden biri de, yasama işlevidir. Yasama deyince genel olarak, nesnel ve emredici hukuk kuralları koyma işlevi anlaşılır. Yasama işlevlerinin başında, yasa yapma işlemi gelir. Tüzük ve yönetmelikler de, yasalar gibi, genel ve nesnel hukuk kuralları koyan işlemlerdir. Genel olarak, yasa koyma yetkisi yasama organına, tüzük ve yönetmelik gibi yönetsel metinleri çıkarma yetkisi ise yürütme organına bırakılmıştır. Belli koşullar altında, yürütmeye yasa gücünde kararname çıkarma yetkisi de tanınmıştır.
Anayasaya göre, yasama yetkisi, Türk Ulusu adına Türkiye Büyük Millet Meclisi’nindir. Yasama organına yalnız yasa koyma görevi verilmemiştir. Bunun yanında yasama organının, yürütmeyi denetleme, bazı görevler için seçim yapma, savaş ilânına karar verme gibi önemli ve çeşitli görevleri de vardır.
Anayasa, geleneğe uygun olarak yasama organının adında bir değişiklik yapmamış, 1920 den beri süregelen Türkiye Büyük Millet Meclisi adını korumuştur. Bizde ilk yasama meclisi, başka bir deyişle parlamento, 1876 Anayasasına göre kurulmuştur. Başlangıçta, yürütmenin üstünlüğüne dayanan bu sistem, İkinci Meşrutiyet döneminde yapılan anayasa değişiklikleri ile Meclis lehine değişikliğe uğramıştır. 1920 de açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi, Meclisin üstünlüğüne dayanan bir Meclis olmuştur. 1921 Anayasası ile de Meclis hükümeti sistemi benimsenerek, meclisin üstünlüğü anlayışına anayasal bir temel kazandırılmıştır. 1924 Anayasası, bu anlayışı büyük ölçüde korumuştur. 1961 Anayasası ile, Meclisin üstünlüğü anlayışından biraz uzaklaştığı görülür. 1961 Anayasası, Türkiye Büyük Millet Meclisini, ege-menliği kullanan tek organ olmaktan çıkarmış, ulusal egemenliği kullanan organlardan biri durumuna getirmiştir. 1961 Anayasası , yürütmeyi, yasalar çerçevesinde yerine getirilen bir görev olarak görmüş ve yürütmeye göre, yasamanın üstünlüğü ilkesini yine de korumuştur. 1982 Anayasası aynı geleneği sürdürmüş, fakat 1961 Anayasasından farklı olarak, yürütmeyi biraz daha güçlendirmiştir. Anayasaya göre, yürütme yalnız bir görev değil, aynı zamanda bir yetkidir. Yürütme yetkisi ve görevi, yine Anayasa ve yasalara uygun olarak kullanılacak ve yerine getirilecektir. Böylece, yasamanın üstünlüğü 1982 Anayasası ile de korunmuştur.
Bu durumu siyasal partiler mekanizması içinde değerlendirmek, tüm parlamenter rejimlerde görüler, yasama organındaki çoğunluk ile yürütme arasındaki aynılığı, gözden uzak tutmamak gerekir. Anayasaya göre, yasama ile yürütme, Türkiye Büyük Millet Meclisi çoğunluğuna dayanmaktadır.
Son Yorumlar