Birinci Zaman’ın 70 milyon yıl süren ilk devri Kambriyen Hakkında Bilgi

kambriyen paleocografyasıBirinci Zaman’ın 70 milyon yıl süren ilk devri.

Kambriyen (bu terim, söz konusu dev­rin başlıca özelliklerinin tanımlandı­ğı,Galler’in latince adı olan Cambria’ dan gelir) devri iki kıvrılma evresiy­le sınırlıdır: Alt sınırı Kadomiyen (570 milyon yıl önce) üe üst sının Sard (500 milyon yıl önce).

Kambriyen devrin başlangıcı, deniz­lerin eski karalar üstünde büyük bir ilerleme yapmasıyla nitelenir. Böyle­ce, iki büyük toprak parçası, günü­müzdeki doğu-batı doğrultusunda bir denizle birbirinden ayrüdılar: Mezoje. Güneydeki bütün, Afrika, Madagas­kar, Avustralya, Hindistan ve Brezil­ya kalkanlarından oluşuyordu (bu, ge­lecekteki Gondvana kıtasının ilk olu­şum biçimiydi). Kuzeydeki bütünse, Kanada ve Grönland kalkanlarım, Hebrides adalarım, Rus kıta sahanlı­ğını ve Sibirya kalkanım içerir. Deniz­lerin diplerinde biriken tortul kayaç- lar, çoğunlukla kumtaşları, şistler ve kireçtaşlandır; bunlar hem derinliğin az olduğunun, hem de kıtalarm yoğun biçimde aşındığının belirtisidirler. Alt Kambriyen’de deniz kurüannm et­kinliklerinin sonucu birbirine sıkı sı­kıya yapışmış borucuklar, yaşamm ilk belirgin izleri olarak ortaya çıktı. İlk gerçek fosiller, yanlamasına üç par­çaya bölünmüş ve önden arkaya doğ­ru bir baş, bir göğüs ve bir pygidium’- ları olan ilkel kabuklu türlerinden tri- lobiüerdir. Bu hayvanlar bütün deniz­lere yayıldılar ve çok çeşitli biçimler­de evrim geçirerek toprak tabakala­rının kesin tarihlendirilmesine olanak verdiler. Kambriyen denizlerde, yamavi suyosunlarından ya da sünger­lere ve mercanlara benzetilen Acheocyathus’la T gibi hayvanlardan olu­şan kireçtaşı kayalıkları da vardır. Kambriyen devri boyunca, egemenlik­lerini sürdüren bu fosillerden başka bütün omurgasız öbekleri, en azmdan ilkel biçimlerde varoldular. Buna karşılık, omurgalılar ve bitkiler (birkaç su yosunu dışında) yoktu ve yaşam, yalnızca deniz ortamıyla sınırlandırıl­mıştı. Birçok böceğin daha önceki dö­nemlerde yaşadığını dolaylı olarak gösteren kanıtlar olmasaydı, yaşamın karmaşık ve çeşitli biçimlerde birden­bire ortaya çıkması, evrim kuramıy­la çelişecekti. Bununla birlikte, omur­galıların tarihsel evrimi onlardan ar­takalan birçok iskelet aracılığıyla bi­liniyorsa da, kesin kanıtların bulun­maması nedeniyle omurgasızların ta­rihsel evrimi gizemini korumakta­dır.

Kambriyen’de iklimin özelliği, hava­lim ısınması, bunun sonucunda da bu­zul takkelerinin erimesi, dolayısıyla da suların düzeyinin yükselmesidir. Ayrıca kireçtaşı kayalıkları ve tuz çö­keltileri (Sibirya, Hindistan), ekvato­run bu dönemdeki konumunu belirle­me olanağı verirler. Paleomagnetik öl­çümler de, aynı sonuçları vermekte­dir; bunlara göre kutup (Kuzey) Büyük Okyanus’un tam ortasında, günümüz­de Oğlak Dönencesi’nin bulunduğu yerdeydi.

Hadi Paylaş!Share on FacebookTweet about this on TwitterShare on Google+Share on RedditPin on Pinterest

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.