Canlı yaşamı için gerekli olan maddeler sürekli tüketime rağmen neden tükenmez? Bu maddelerin sürekli kullanıldığı halde tükenmemesine madde döngülerine borçluyuz. Azot döngüsünü şöyle açıklayabiliriz.
Yaşamımızı sürdürmek için madde ve enerjiye gereksinimimiz vardır. Bu maddelerden biri de proteinlerdir. Çok atomlu karmaşık yapılı bir molekül olan proteinlerin yapısındaki önemli bir bileşende azot (N) elementidir. Atmosferin %78’ini azot gazı oluşturur. Canlıların büyük çoğunluğu atmosferdeki azottan doğrudan yararlanamaz. Azotun kullanılabilmesi için bağlanması yani azotlu bileşiklere dönüştürülmesi gerekir. Azot döngüsünü incelediğimizde azotun bağlanmasının bakterilerin etkinliği ile şimşeğin etkisiyle olduğunu görebilirsiniz. Üreticiler azotlu bileşikleri topraktan alarak protein üretiminde kullanır. Tüketicilerde üreticilerden aldıkları proteini kaynak olarak kullanıp kendi proteinlerini üretir.
Organizmalar öldüklerinde azotun doğaya dönüşü için ayrıştırıcıların etkinlikleri başlar. Böylece canlı atıkları ayrıştırıcıların etkinliği ile yeniden üreticilerin kullanabileceği azotlu bileşiklere dönüştürülür. Topraktaki azotlu bileşiklerden bir bölümü yeniden bitkiler tarafından kullanılır, bir bölümü ise bazı bakteriler tarafından azot gazına dönüştürülerek atmosfere karışır.
Son Yorumlar