Edebiyat ve Sanat Akımı Letrizm Nedir?

1945’te Romen asıllı Fransız ozanı İsidore İsou tarafından kurulan edebiyat ve sanat akımı.

Şiirde sözcüklerin anlamından çok seslere, yansıma sözcüklere, alfabe harflerinin müzikselliğine dayanan letrizm başlangıçta bir edebiyat akı­mı olarak ortaya atılmış olmasına kar­şın sonradan ültra-letrizm, hipergrafi, vb. dallara ayrılarak sinema (İsidore İsou’nun Traite de bave et d’eternite ‘si. 195‘2), dans (Maurice Lemaître’in Letrist Koreografiler’i), resim (Lemaître ve İsou’nun Letrist Hipergrafiler ’i) alanlarına yayıldı. Bunun­la birlikte katışıksız yaratımın payı ku­ramsal düzeneğe göre sınırlı kaldı. İsidore İsou’nun (doğ. 1925) kuramsal çalışmaları letrizmin açıklanmasının yanı sıra edebiyat, sinema, müzik, vb’nin bir eleştirel yorumunu da içe­rir.

Lemaître gibi İsou için de “çağımızın tek öncü hareketi” olan letrizm, yara­tıcı etkinliği aşırı derecede aşma eği­limi olarak ortaya çıkar. Bununla bir­likte, yazılı, görsel ya da sesli dilin her çeşit düzenleme ölçütünü reddeden letrizm harflere, rakamlara, insanla­rın, nesnelerin, hayvanların desenle­rine, seslerine yönelirken biçimsel bir açmaza da saplanır. Bu konuda İsido­re İsou’nun uydurma matematiksel denklemlerle yazdığı Erotologie infini- tesimale et mathematique ileG.E. Debord’un Hurlements en faveur de Sa­de adlı görüntüsüz “film”i gösterilebilir. Letrizm akımına bağlanmış öbür ozanlar arasında François Dufrene, Gabriel Pommerand, Andre Martel, Gil.-j. VVolman sayılabilir. Letrist ya­zarlar ürünlerini La -Dictature lettriste (Letrist Diktatörlük), Ur, Le Front de la jeunesse (Gençliğin Cephesi), Poesie nouvelle (Yeni Şiir) adlı dergiler­de yayımlamışlardır.

Hadi Paylaş!