Fazlullah Kimdir? Hurufilik Nedir? Şahabüddin Fazlullah. Hurufiliğin kurucusu. (Doğumu Esterabad 1339-ölümü Şamahı 1394). Hurufilere göre Fazlullah’ın şeceresi Hz. Peygambere kadar ulaşır. Hasan adındaki bir Batıni şeyhine intisap etti. Azarbaycan ve İran’ı dolaştı, kurduğu Hurufilik dinini (veya mezhebini) 1386’dan itibaren Tebriz’de yaymaya başladı. İsfahan’da da kendisine taraftarlar bulan, son günlerini Şamahı ve Bakü’de geçiren Fazlullah, şeriata açıkça karşı olan, küfür sayılan telkin ve konuşmaları yüzünden Şamahı da tutuklanıp hapsedildi.
Hapsedildiği Almcak’ta 1394 yılında, Şeyh İbrahim adlı birinin fetvasıyla öldürülen Fazlullah’ın, ayaklarına ip bağlanıp sokaklarda sürüklenen cesedi, daha sonra müridleri tarafından alınıp gömüldü.
Fazlullah’ın en önemlisi Ovidan name olmak üzere Muhabbatname, Arşname ve Nevmname adlı eserleri vardır. Kurduğu dinin ana hatları Cavidanname’de yazılmıştır.
Fazlullah, Batınilerin metodlarını benimsemişti; genç yaşında sülük ettiği yol, Batıni inançları telkin eden bir yoldu, harflere verilen anlamlarla, onların ifade ettikleri Fazlullah, Batmilerin tevil metodlarının, bilhassa haflere verilen ehemmiyetini ve lüzum gördükçe harflerin, sayılarla münasebetini ele almış, bütün dini emirleri, hükümleri, Arapça’daki yirmi sekiz Farsça’daki otuz iki harfe irca yolunu tutmuş, tam bir metod halinde bulunmayan ve arzettiğimiz gibi, daha ziyade gelecekteki olayları anlamak için kullanılan Huruf bilgisini, devrine göre gerçekten de orijinal bir şekle sokmuş, kendisini Mehdi, Mesih ve Tanrı mazharı tanımış ve tanıtmış, böylece Huruifilik dinini kurmuştur.
Son Yorumlar