Hayvanbiliminin Başlıca Eğilimleri

Tatlı su istakozu, örümcek, kanatlı böcek anatomisi ve organları

Tatlı su istakozu, örümcek, kanatlı böcek anatomisi ve organları

Hayvanbilimin bazı yönleri, özellikle son yıllarda gelişti.

SİSTEMATİK. Hayvan sistematiği, yapılan büyük değişikliklerle altüst oldu. Sözgelimi, selentereler dalı birbirinden tümüyle ayrı iki dala bölündü: Knidliler ve taraklılar.Aynı biçimde, yosun hayvanları da, Ectoprocta ve Endoprocta’ya ayrıldı. Özellikle paleontoloji alanındaki buluşların ışığı altında, bazı grupların sınıflandırılmasında büyük değişiklikler yapıldı, balıkların son derece yapay bir bütün olduğu ortaya çıkarıldı; aynı gerçeğin sürüngenler için de geçerli olduğu anlaşıldı.

TÜR KAVRAMI. Linnaeus’tan beri pek değişmemiş olan tür kavramı günümüzde daha kesin bir biçimde tanımlanabilir. Artık dış görünüş, dikkate alınacak tek ölçüt değildir. Biyokimya, hücrebilim ya da serumbilim alanındaki daha geliştirilmiş çalışmalar tamlamaların daha kesin olmasına olanak verir. Örnekler yeterince bol olduğunda, biyometri yöntemleri de kullanılır. Bununla birlikte, tür kavramının karşıtı olan melezleşme olgusu da vardır. Son yıllarda aslan-kaplan melezi, vb. birçok yeni melez elde edilmiştir.

Yeni Türlerin Bulunması

Hayvan türlerinin saptanmasıyla ilgili liste, sanıldığının tersine, sonuçlanmış olmaktan uzaktır. XX. yy’da hayvanbilimciler tarafından birçok hayvan türü daha bulunmuştur. Sözgelimi, tropikal Afrika’nın büyük ormanlarında yaşayan çok sayıda yeni tür belirlenmiştir: Bunların arasında okapi, cüce suaygırı, Kongo tavuskuşu, vb. sayılabilir. Asya’da (Komodo ejderi) ve Güney Amerika’ da bulunmuş olan başka türler de vardır. Küçük boydaki türler arasında, yeni bulunmuş olanlar daha boldur.Tatlı suların ve mağaraların araştırılması, yeni balık türlerini ortaya çıkarmıştır. Denizlerde ve okyanuslarda henüz bilinmeyen pek çok tür yaşar; kıyılardan derin deniz çukurlarına kadar her yerde Coelacanthus, Pogonoplıora ve Neopilina gibi daha birçok hayvan türü de vardır.

ÇEVREBİLİM. Günümüzde çevrebilim araştırmalarının önemi giderek artmaktadır. Biyoloji araştırmaları yapan istasyonların ve uzak bölgelere giden araştırmacıların sayısının artması, çevrebilim araştırmaları açısından yararlı oldu. Günümüzde çevrebilim çalışmalarının birçok uygulamalı alanı vardır. Çevre kirlenmesi sorunu ve öbür zararlı etkenlerin egemen olduğu bir yüzyılda, dünyadaki canlıların yaşamlarını sürdürmeleri sorununa çözüm getirmesi istenen kişiler, çevrebilimcilerdir.

ETOLOJİ VE HAYVAN PSİKOLOJİSİ. Son yıllarda bu alanlarda büyük ilerlemeler oldu. Araştırmacılar, günümüz için özellikle ruhsal konuda yetenekli hayvanlarla bir “diyalog” başlatmayı denemektedirler. Böylece şempanzeyle, sağır-dilsiz bildirişim sistemi aracılığıyla iletişim kuruldu. Yunus balıkları, aynı türden birçok araştırmaya konu oldu. Genel olarak, balinaların psikolojik yetenekleri, sanıldığından daha fazla gelişmiştir. Toplum halinde yaşayan böcekler, araştırmacıların hâlâ ilgisini çekmektedir ve iyice yerleşmiş gibi görünen bazı buluşlar yeniden söz konusu olmuştur: Sözgelimi, arıların “dansı” için durum böyledir. Birçok hayvan topluluğunun da kesin bir biçimde aşama sırasına göre düzenlenmiş olduğu ortaya çıkmıştır.

DUYUMSAL YAŞAM, BİYONİK, YÖN SAPTAMA. Duyumsal yetenekler, birçok yeni araştırmaya yol açtı. Böylece yılanlarda, sıcaklık veren ışınlara karşı duyarlı çukurcuk biçimindeki organların varlığı saptandı. Söz konusu yöntemlerin incelenmesi, bunları, insan tarafından yapılmış aygıtlara uygulama amacı güden elektronik biyoloji ya da biyoniğin konusu oldu. Daha şimdiden, yunus balığının derisinden, yarasanın sonarından, böceklerin çeşitli organlarından, vb’lerinden başlayarak ilginç sonuçlar elde edilmiştir. Göçücü hayvanların yön saptamasının incelenmesi, oldukça ilerlemiştir: Kuşların güneşi ve yıldızları işaret noktalan gibi kullandıkları ve kuşkusuz magnetik alandan etkilendikleri bilinmektedir. Magnetik alanın oynadığı rol, etkin bir biçimde incelenmiştir. Balıklar koku alma duyularıyla yollarını bulurlar, ama yön saptama olayları tümüyle açıklığa kavuşturulamamıştır. Bazı eklembacaklıların, İyonlaştırıcı ışınımlara karşı aşırı derecede dayanıklı olduklarım gösteren radyobiyoloji araştırmalarından da söz etmek gerekir.

Hayvanbilimsel Adlar Dizini

Hayvanlar dünyası,organlaşma tiplerine denk düşen dallara, dallar sınıflara, sınıflar takımlara, takımlar ailelere, aileler cinslere, cinsler türlere ayrılır (türlerin arasında da ırklar ayırt edilir). Bu sistematik birim: lere, altdal, üstsınıf, altsınıf, üsttakım, alttakım, üstaile, altaile.altcins, alttür gibi ara birimler eklenmiştir; bunlar sistematikçiye sınıflandırma açısından yardımcı olurlar, ama aynı zamanda kuşkularını ve kararsızlıklarını da gösterirler.

Hadi Paylaş!Share on FacebookTweet about this on TwitterShare on Google+Share on RedditPin on Pinterest

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.