İrlanda Cumhuiyeti Coğrafyası ve Genel Bilgiler

Avrupa’nın batı ucunda yer alan,bü­yüklük bakımından ikinci Britanya adası. Kuzey ve Saint-George kanal­larıyla Atlas Okyanusu’yla birleşen İrlanda, İrlanda deniziyle Büyük Bri­tanya’dan ayrılır. Londra’yla yapılan 1921 anlaşmasıyla adadaki 32 eyalet­ten ancak 26’sına bağımsızlık tanın­mıştır (Eire ya da İrlanda Cumhuriye­ti); geri kalan altısı, İngiltere’nin bir parçası olan Kuzey İrlanda’yı (Ulster) oluşturmuştur.

irlanda haritasıBağımsız bir devlet olan Eire (İrlanda Cumhuriyeti), 1949’da Commonwealth’tan bütünüyle ayrılmıştır ve Ku­zey İrlanda üstünde hak ileri sürmek­tedir. Kuzey İrlanda’da oldukça kala­balık Katolik azınlık, ulusal duygu­larla Eire’ye yakınlık duymaktadır. Siyasal açıdan bölünmüş olmakla birlikte, İrlanda, belli bir coğrafi bü­tünlüğü korumuştur.

İrlanda kuzeyden güneye 460 km, ba­tıdan doğuya 270 km’lik bir paralel ­kenar biçimindedir. Adanın jeolojik yapısı Kaledonyen ve Hersinyen de­virlerde kurulmuş yaşlı kayaçlardan oluşur. Bununla birlikte, kuzeydoğu­da Tebeşir devri denizlerinin bıraktı­ğı ve bazıları Alp yükseltileriyle aynı zamanda oluşan lav akıntıları altında kalmış tortular görülür. Dördüncü Zaman’da buzullar tepeleri düzleş­tirdi; geniş çukurlar ve vadiler oydu; bunları buzul artıklarıyla doldurarak yeni yüzey şekilleri oluşturdu. İrlan­da’nın iç kesimlerinde, Shannon gibi ırmaklar, gölden göle, yer yer karstlaşmayla aşınmış, Karbon devrinden kalma kireç taşlı bir ovaya doğru akarlar. Buzul birikintileri, tepeler ve çakıllı kum şeritlerinden oluşan da­ğınık bir görüntü oluşturur. Bu iç ova, doğrudan İrlanda denizine açıl­dığı doğu yönü dışında, tek tek ve fazla yüksek olmayan, ama görkemli (900 m) dağlarla çevrilidir: Kuzeydo­ğuda Donegal dağlarında kuvarsit­ler; güneybatıda Kerry tepelerinde Apalaş tipi doruklar; güneydoğuda Wicklow’larda granit kütle; Kuzey İrlanda’da bazaltlı Antrim yaylası ve Mourne tepeleri. Doğu dışında her yerde kıyılar, denizin doldurduğu es­ki buzul ve ırmak vadileri olan fiyort­lar ve ria’larla kesilmiştir.

Irlanda Cumhuriyeti'nde Cork dolaylarından bir görünüş

Irlanda Cumhuriyeti’nde Cork dolaylarından bir görünüş

Batı rüzgârlarına açık ilk Avrupa top­rağı olan İrlanda’da, doğuya gidildik­çe hafif bir azalma göstermekle bir­likte, tam okyanus tipinde serin ve nemli bir iklim vardır. Sıcaklıklar yu­muşak (yıllık ortalama 9 0C)|yağışlar boldur (250 güne dağılmış olarak, yılda 1 m’den fazla). Nemliliğin bes­lediği güzel otlaklara karşın, coğrafi koşullar genel olarak insan yerleşi­mine elverişli değildir: Nemlilik ora­nı aşırıdır; verimli topraklar azdır. Ormanların yayılması şiddetli rüz­gârlar nedeniyle sınırlı kalmıştır.

İRLANDA CUMHURİYETİ (EİRE)
Yüzölçümü :70 283 km2

Nüfusu: 3.489.000 (1992)

Nüfus yoğunluğu: :Km2’ye 49,6 kişi

Başkenti: Dublin

Dili: İngilizce

Dini: Katolik

Para birimi: Sterlin

KUZEY İRLANDA (ULSTER) 

Yüzölçümü :14.121 km2

Nüfusu: 1.570.000 (1992)

Nüfus yoğunluğu: Km2’ye 111 kişi

Merkezi: Belfast (318 600 nüf.; 1992)

Hadi Paylaş!Share on FacebookTweet about this on TwitterShare on Google+Share on RedditPin on Pinterest

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.