İspermeçet Balinası Hakkında Bilgi

Balinalar (Cetacea) takımının, dişli balinalar (Odontoceti) alttakımının etçil ispermeçet balinasıgiller (Pfiyseteri dae) ailesinden memeli hayvan (kaşa­lot ya da amberbalığı da denir).

İspermeçet balinası dişlibalinaların en büyüğüdür: 20 m’ye kadar olan bo­yu ve 50 t’a kadar olan ağırlığıyla gerçek balinagiller (Balaenidae) ve çatal kuyruklu balinagillerin (Balaenopteri dae) üyeleriyle büyüklük bakımından yarışır. Çok büyük olan başında, yal­nızca dişlerle (her biri 20 cm uzunluk­ta ve 500 gr ağırlıkta koni biçiminde 40 diş) donanmış bir çenesi vardır.

Rengi, çoğunlukla gridir. Bütün dün­ya denizlerine yayılmış olan isperme­çet balinası, yaklaşık 1000 m’ye ka­dar dalar. Besinini, özellikle mürekkep balıkları oluşturur, bunlar arasın­da çok büyük olan Architeuthis cinsi­ne karşı büyük savaş verir. Söz konu­su yumuşakçaların çekmenleri çoğu kez, derisinde izler bırakır. Mürekkep balıklarının sindirilemeyen kesim­leri, sindirim borusunda toplanır ve sonra ağız ya da anüs yoluyla dışarı atılır; bunlar koku sanayisinde kulla­nılan gri amberi oluşturur. Dişsiz balinaların azalması nedeniyle, balina avcıları gittikçe daha çok ispermeçet balinalarını avladıklarından, bunlar da azalma tehlikesiyle karşı karşıya­dır. İspermeçet balinası, özellikle ka­fatasındaki sinüs boşluğunda bulunan akışkan yağ (ispermeçet) nedeniyle aranır. İki küçük ispermeçet balinası türü daha vardır. Kogia cinsinden olan bu ispermeçet balinaları 2-4 m boyunda olup ender bulunurlar ve çok tanınmazlar.

ispermeçet balinası

Dişlibalinalar, ispermeçetbalinasıgiller ailesinden başka daha birçok ai­leyi kapsar. Yunusbalığıgiller ailesi, yunusbalıkları, vb. türleri içine alır. Küçükyüzgeçli yunusbalığıgiller Kutup denizlerinde yaşayan iki türle temsil edilirler: Bunlardan biri tümüyle be­yaz olan akbalina ya da beluga (Delp hinapterus leucas), öbürü de erkeğin de uzun ve spiral biçimde savunma di­şinin (bir tür boynuz) bulunuşuyla dik­kati çeken deniz gergedanıdır. Bu di­şin uzunluğu, 5 m boyundaki bireyler­de 2,75 m’ye erişir. Domuz balığıgillerin (Phocaenidae) Avrupa denizlerin­de çok bulunan bir türü vardır. Bu 1,50 m boyunda siyah ve beyaz renk­li, burun bölgesi yuvarlak olan küçük domuz balığıdır (Phocaena phocaena). Bu tür kimi kez akarsulara da girer. Gagalı balinagiller (Ziphüdae) ailesi, uzun “gagası” (başının ön tarafında çenenin uzamasıyla oluşmuş uzantı) bulunan ve çoğunlukla az tanınmış olan çok büyük (4-10 m) boyutlu türleri kapsar.

Mesoplodon ve Ziphius cinslerinin çe­şitli türleri, Avrupa açık denizlerinde görülür. Gagalı balina (Hyperodon ampullatum) büyük boyda, alnı çıkın­tılı bir tür olup, ispermeçet balinası kadar derine dalabilir. Irmakyunus-balığıgillerse (Platanistidae) tatlı su­larda yaşayan, uzun gagalı, ilkel özel­likleri olan balinalardır. Boyları 2-3 m arasında değişir. Bunlar Asya’da, Ganj’da yaşayan Ganj yunusbalığı (Platanista gangetica) ve Çin’de yaşa­yan Çin yunusbalığı (Lipotes vexillifer) ile Güney Amerika’da yaşayan Geoffroy yunus balığı (İnia geoffrensis) ve Rio de la Plata yunusbalığıdır (Stenodelphis blainviellei).

Dişli balinalar Miyosen’de Squalodon cinsiyle ortaya çıkmışlardır. Daha sonra birçok kuşak boyunca farklılaş­maya uğrayarak bir grup ispermeçet balinalarını, bir başkası da yunusbalıklarını vermiştir.

Hadi Paylaş!