Kurgubilim Nedir?

Hayalgücüne dayanan düşünceyle, bi­limin ve tekniğin çoğunlukla tehlikeli olduğu düşünülen ilerlemeleriyle, bi­linmeyen dünyalar, yabancı ve garip yaratıklar yaratarak gelecekteki ya­şamı canlandırmayı amaçlayan,ede­biyat, tiyatro ve sinemaya özgü anla­tı türü (bilimkurgu da denir).

Son zamanlarda (1950’lerde) yaygın­laşmasına karşın, çok eski hayalgücü yapıtları da kurgubilim teriminin kap­samına girebilir.

Gerçekçilikle Çevrelenmiş Bir Hayal Dünyası

Fransız yazarı Michel Butor, kurgubilimin, gerçekçilik içinde çerçevelen­miş bir hayalgücü dünyası olduğunu söyler. Kurgubilimin konulan şu baş­lıklar altmda toplanabilir: Gelecekteki yaşam; bilinmeyen dünyalar; beklen­medik ziyaretçiler. “Önceleme roma­nı” türünde yazanlar, içinde bulun­dukları çağın karmaşıklığını geleceğe aktararak cüle getirmişler ve hayalgü­cü ürünü olan bazı görümleri ayrıntı­lı olarak canlandırmışlardı. Böylece kurgubilim, “Swift geleneğinde yer alan dikkate değer bir yöntemsel ir­deleme aracı” olarak ortaya çıkıyor ve yergi niteliği ediniyordu. Histoire comique des Etats et Empires de la Lune (Ay Devletlerinin ve İmparator­luklarının Güldürülü Öyküsü, 1656) ile Histoire comiçue des Etats et Empires du Soleil’in (Güneş Devletlerinin ve İmparatorluklarının Güldürülü Öykü­sü, 1662) yazan Cyrano de Bergerac’ tan ya da Gulliver’in Seyahatleri (Gulliver’s Travels, 1726) yazarı jonathan Swift ve Frankenstein ‘ın (1818) yara­tıcısı Mary Shelley’den (1797-1851) sonra XX.yy. öncesi kurgubiliminin iki büyük klasik yazarı Aya Seyahat (De la Terre â la Lune, 1865) ve Deniz Al­tında Yirmi Bin Fersah’m (Vingt mil­le lieues sous les mers, 1870) yaratı­cısı jules Verne ile, Zaman Makinesi’ ni (Time Machine, 1895) tasarlayan ve The War of the VVorlds’u (Dünya­ların Savaşı, 1898) kaleme alan Herbert George VVells’tir (1866-1946). jules Verne, çağındaki coğrafyanın eksiklerinin dökümünü yapıp bunları mitlerle gidermeye çalışarak “çocuk­su” bir bireşim ortaya koyarken, H.G. Wells, The W ar of the Worlds’da bek­lenmedik ve tehlikeli yaratıklar konu­sunu ilk olarak ortaya atıyordu. Villiers de l’İsle Adam’ın felsefi yanı ağır basanL’Eve future’ü (Geleceğin Havvası, 1886) de, bu türün başyapıtları arasında sayılabilir.

Kurgubilim Ya Da Gelecekteki Bilim

XX. yy’da bilimlerin şaşırtıcı gelişme­leri, kurgubilim edebiyatına elverişli zemin hazırladı. Bu türün adım orta­ya atan ve bu alanda öncülük eden Gernsback’tır. Ralph 124C41 + (1911) adlı romanında, daha sonra birbirin­den ayırt edilen iki akım (önceleme ve spaceopera) birbirine karışmış halde­dir. Avrupalüar, Alman Lasswitz (İki Gezegen Üstünde) ve Hesse(Cam İnci­ler Oyunu), Polonyalı Zulavvski (Şu Yaşlı Dünya) ve Fransız j.H. Rosny (Ateş Savaşı)ile dikkati çekerken,kur­gubilimin en ilginç yapıtları, uzman­laşmış dergilerin sayısının artmasıy­la A.B.D’nde ortaya kondu. Bu dergi­ler arasında Amazing Stories’i, W ön­der Stories’i ve özellikle, Campbell’in yönetiminde, kısa sürede gerçek bil­ginlerin bile yazı gönderdikleri ciddi bir dergi haline gelen Astounding Science-Fiction’ı saymak gerekir. Kurgubilim alanında dikkati çeken ye­tenekli yazarlar arasında da şu adları sayabiliriz: Belayev, Dnieprov, Lefremov, Lem, Lovecraft, Stapledon, Clarke, Aldous Huxley, Georges Orwell ve Butler. Günümüzde, Galaxy ve Fiction gibi dünyanın çeşitli ülkelerinde satı­lan dergiler, Asimov, Van Vogt, Bradbury, Brown, VVyndham, Simak, Sturgeon, Matheson, Heinlein gibi yazar­ların tanınmasını sağlamıştır. Fransızlar arasında da Maurice Renard,Rene Barjevel, jean Ray, Georges d’Argyre gibi yazarları saymak gere­kir.
Kurgubilim günümüzde, gelecekteki dünyaya ilişkin varsayımlara ve hayalgücü ürünlerine dayanarak, edebi­yat niteliğini gittikçe daha fazla ka­zanmaktadır.

Hadi Paylaş!Share on FacebookTweet about this on TwitterShare on Google+Share on RedditPin on Pinterest

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.