Kanadalı toplumbilimci Mac Luhan (Edmonto, Alberta, 1911-Toronto, 1980). Manitoba Üniversitesi’nde mühendislik öğrenimi gördükten sonra edebiyata yönelen Marshall Mac Luhan (Mc Luhan olarak da yazılır) Cambridge’de (İngiltere) Elizabeth dönemi ozanları ve felsefecileri üstüne araştırmalara girişti, daha sonra çeşitli A.B.D. üniversitelerinde bu dönem edebiyatı üstüne dersler verdi. 1951’de The Mechanical Bride: Folklore of İndustrial Man adlı ilk kitabını yayımladı ve öncü nitelikli bir edebiyat dergisi çıkardı. Ama kitle bildirişim araçlarına karşı özel bir ilgi duymaya başlamıştı. 1962’de temel yapıtı The Gutenherg Galaxy’yi (Gutenberg Gökadası) yayımladı. 1963’te Toronto’da Çenter for Culture and Technology’yi (Kültür ve Teknoloji Merkezi) kurdu ve 1980’e kadar yönetti. Bu arada birçok yapıt yazdı: Understanding Media (Kitle Bildirişim Araçlarının Anlaşılması, 1964); The Medium İs the Massage: An înventory of Effects (1967); War and Peace in the Global Village (Toplu Köyde Savaş ve Barış, 1968); Take Today (1972) vb.
Bildirişim Araçları Konusundaki Temel Görüşleri
Mac Luhan’a göre, elektronik çağında yazı, geçerliğini yitirmiş bir bildirişim ve anlatım aracıdır. Günümüzde, görsel-işitsel, tıpkı eskiden yazının olduğu gibi, gerçek bir uygarlık değişimine yol açmaktadır. Mac Luhan, verici ile alıcı arasındaki bildirişim araçlarının yansız öğeler olduğunu ileri süren geleneksel anlayışa karşı çıkarak, bildirinin kendisinin bir bildirişim aracı olduğu görüşünü benimser. Ona göre, kültürü dönüştüren, kültürün aktarılma biçimidir.
Mac Luhan bildirişim araçlarını ikiye ayırır: Son derece anlatımsal olan ve araç’ların (bildirinin gönderildiği kişilerin) katılmasını pek gerektirmeyen basılı metin, radyo, sinema, fotoğraf gibi bildirişim araçları; etkileyici olan ve alıcının yaratıcı katkısını gerektiren söz, telefon, televizyon gibi bildirişim araçları. Mac Luhan bu kuramlara dayanarak, insanlık tarihini, kullanılan büdirişim aracı çeşidine göre üç çağa ayırmıştır; Sözün egemen olduğu “kabile yaşamı” çağı; basüı olanm egemen olduğu “Gutenberg Gökadası” çağı; televizyon ile başlayıp yeni bir “kabile” dayanışmasıyla genişleyen ve bir önceki çağda görülen ulusal bölünmeleri ve farklılaşmaları aşan “toplu köy” çağı.
Son Yorumlar