Alman yazarı Thomas Mann (Lübeck, 1875-Zürih, 1955).
Lübeck’e yerleşmiş varlıklı bir ailenin çocuğu olan Thomas Mann öğrenimini, babasının ölümünden sonra ailece taşındıkları Münih’te sürdürdü. Önceleri pangermanizm yanlısı olan Thomas Mann, daha sonra 1920 cumhuriyetini tanıdı. Almanya’da Hitler’in iktidara gelmesi üstüne Fransa’ya, İsviçre’ye, ardından da A.B.D’ne göç etti. İkinci Dünya savaşından sonra yeniden Avrupa’ya döndü ama Almanya dışında yaşadı.
Yapıtlarının Başlıca Özellikleri
Schopenhauer, özellikle de Nietzsche’nin düşüncelerinden etkilenen Thomas Mann’ın yapıtları genel olarak sağlık, hastalık, çöküş, ruhsal durum ile sanat sorunları üstüne derinlemesine bir düşünmenin ürünleridir. İlk romanı olan Buddenbrook Ailesi’ni (Buddenbrooks) 1901’de yayımladı. Büyük bir ilgi uyandıran bu yapıtında, XIX. yy’da bir ailenin çöküşünü dile getirdi. Konuya metafizik açıdan yaklaşması onun doğalcılardan ayrılmasını sağladı.
Tonio Kroger ‘den (1903) başlayarak yapıtlarında belirgin bir Nietzsche etkisi görüldü: Tonio Kroger ‘de yaşam ve düşünce biçiminin karşıtlığını ele aldı; özellikle Tristan (1903) ve Venedik’te Ölüm (Der Tod in Venedig, 1913) adlı yapıtlarında nihilizmin ve çöküşün bağlantısını inceledi; Büyülü Dağ’da (Der Zauberberg, 1924) hastalık, ruh hali ve sağlık arasındaki anlaşılmaz ilişkileri ele aldı.
Bu son yapıtında ölümün ve hastalığın etkileyici yanlarım, tarihsel ve metafiziksel açıdan zamanı ele alan Thomas Mann’da tıpkı Nietzsche’de olduğu gibi, hastalık, sağlık, ruh hali, sanat tekanlamlı ve mutlak değil, ama görece ve ikircikli kavramlardır. 1947’de yayımlanan Doktor Faustus’un temel kişisi besteci Leverkühn ise sanki Nietzsche’nin müzik alanına yansımış bir görüntüsüdür.
Mann’m öbür yapıtları arasında da özellikle şunları sayabiliriz: Siyaset sorununa kuramsal açıdan yaklaştığı denemesi Betrachtungen eines Unpolitischen (Siyaset Dışı Bir Kimsenin Düşünceleri, 1918); edebiyata yönelik denemesi Goethe und Tolstoi (Goethe ve Tolstoy, 1923); insanlık tarihinin evrimini ele alan roman dörtlemesi Joseph und seine Brüder (Yusuf ile Kardeşleri, 1933-1943);Lottein Weimar (Lotte Weimar’da, 1939); Der Erwâhlte (Tanrının Seçkin Kulu, 1951); yarım kalmış olan Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull (Dolandırıcı Felix Kruil’un İtirafları, 1954); vb. Thomas Mann 1929’da Nobel Edebiyat Ödülü’nü almıştır.
Heinrich Mann
Alman yazarı (Lübeck, 1871-Santa Monica, Kaliforniya, 1950).
Thomas Mann’ın ağabeyi olan Heinrich Mann, bir süre Berlin ve Floransa’da kaldıktan sonra Münih’e yerleşti. İlk yapıtlarında D’Annunzio’nun estetik anlayışının etkisinde kalan yazar, sonradan siyasal ve toplumsal eğilimlere ağırlıkverdi.l918’de Weimar Cumhuriyeti’ni destekledi. Weimar Cumhuriyeti’nin düşmesinden sonra, önce Çekoslovakya’ya, ardından Fransa’ya, 1940’ta da A.B.D’ne göç etti. XX. yy’ın ilk yarısındaki bir çok sanat ve edebiyat akımından, bu arada özellikle doğalcılık ve anlatımcılıktan etkilenen Heinrich Mann’ın başlıca yapıtları arasında şunlar sayılabilir: Roman: İm Schlaraffenland (Düşler Ülkesinde, 1900); Die Göttinnen öder die drei Romane der Herzogin von Assy (Tanrıçalar ya da Assy Düşesinin Üç Romanı); Mavi Melek (Professor Unrat oder das Ende eines Tyrannen, 1905); Die jugend und die Vollendung des Königs Henri IV (Kral Henri IV’ün Gençliği ve Olgunluğu, 1935). Oyun: Die grosse Liebe (Büyük Aşk, 1912); Madame Legros (1913); vb.
Son Yorumlar