Üç ana kayaç türünden biri olan tortul kayaçlar, yeryüzü üzerinde en çok görülmekte olan bir kayaç türüdür. Dünya yüzeyinin yaklaşık olarak %75’ini, yer kabuğunun ise %8’lik bir dilimini kaplamaktadır. Bu kayaçlar genel olarak tabakalı bir şekilde bulunmakta olup içlerinde organizma kalıntıları bulunmaktadır. Bu kayaç türüne örnek vermek gerekirse sarkıtlar ya da dikitler en iyi örnekleridir. Tortul kayaçların büyük bir bölümü dış etmenler tarafından yeryüzünün aşındırılması ile meydana gelen farklı büyüklerdeki sedimanların taşınarak birikmesi göl, deniz gibi nispeten çukur alanlara birikmeleri sonucunda oluşmaktadır. Bu olaya ise genel olarak tortullaşma adı verilmektedir. Biriken bu sedimanlar ilk oluşum esnasında boşluklu bir yapıya sahip olmakta ve gevşek bir yapıya sahiptirler. Ancak zaman içinde sıkılaşıp sert bir hale gelmektedirler. Tortul kayaçlar oluştukları yere göre farklı özellikler gösterebilmektedirler.
Torul kayaçların oluşumları yeryüzünde yüzeysel bir halde gelen magmatik kayaçlar, ilkim olayları ya da farklı nedenler ile zaman içinde parçalanmaya başlamaktadırlar. Bu şekilde küçük parçalar haline gelen kayaçlar yine çevresel etkenler sonucunda deniz ya da göl gibi çukur noktalarda birikmeye başlayarak sıkılaşmaya başlamaktadırlar. Bu şekilde tortullanıp sıkışmaya başlayan küçük kayaçlar tortul kayaçlarını oluşturmaya başlar. Ayrıca tortul kayaçların oluşumu esnasında dört önemli etken bulunmaktadır. Bu etkenler erozyon, taşınma, birikme ve sıkılaşmadır. Bu sıra ile birlikte oluşmaya başlayan tortullar yeryüzünde en büyük alana sahip olan kayaçlardır. Bununla birlikte tortul kayaçların oluşumu için 4 farklı neden bulunmaktadır.
Tortul kayaçların oluşumunu gösteren model tasarımı için bir çizim yapmak gerekirse tortul kayaçlar genel olarak mavi ya da sarı rengi arasında değişmektedir. Tırtıklı bir yapıda eğik ve asimetrik bir mavi zemin üzerinde eğik ve tırtıklı bir taş çizmek yeterli olacaktır. Fakat 3 boyutlu bir tasarım tapılacak ise gri ya da mavi bir sim ile oluşturulan yüzey üzerinde yine asimetrik ve tırtıklı bir taş koymak yeterli olacaktır. İki şekilde de tortul kayaçların oluşumu için yeterli bir model tasarımı yapılmış olunacaktır.
Son Yorumlar