Türk elçilerin Avrupa başkentlerine gelmesi, bazı sahne eserlerine konu oluyordu. Örneğin; 1758 yılında III. Mustafa’nın tahta çıktığını bildirmek için Viyana’ya giden Türk Elçisi Ahmet Resmi Efendi için de “Gönlü Yüce Türk” adlı bir bale hazırlanmıştı.
Osmanlı-Avrupa ilişkileri geliştikçe Türklerle ilgili konular, müzikli sahne oyunlarında giderek daha fazla yer almış ve bu gelişme 18. yüzyılda Avrupa’da Türk operası akımını ortaya çıkarmıştır. Bu akımın etkisiyle yazılan yüzün üzerindeki eser arasında en bilineni Mozart’ın Saraydan Kız Kaçırma adlı operasıdır. Osmanlı sarayını konu alan bu opera, Mozart’ın Türk kültürüne olan ilgisinin bir ürünüdür.
1683’teki II. Viyana Kuşatması, Osmanlı-Avrupa ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Kuşatma sırasında ve sonrasında Avrupalılar, özellikle de Avusturyalılar Türklerle yakın ilişkiler içine girdiler. Osmanlı giysileri, Avrupa’da hem erkekler hem de kadınlar arasında moda oldu. Türk kahvesi Viyanalıların yaşamına girdi.
1683’teki II. Viyana Kuşatması sırasında Avrupalıyı etkileyen kültür ögelerimizden biri de mehter takımıydı. Kuşatmadan sonra mehter takımının vurmalı ve üflemeli çalgıları, Avrupa’nın askeri bandolarında da görülmeye başlandı. Kuşatma altındaki Viyana’nın yardımına koşan Lehistan (Polonya) kralının ordusunda da vurmalı çalgılarla donatılmış bir askeri bando vardı.
Mehter müziği 18. yüzyıl Avrupa’sında Alla Turca (Ala Turka) adıyla moda oldu. Beethoven (Betofın), Haydn (Haydın) ve Mozart gibi büyük besteciler de bu müzikten esinlendi. Avusturyalı besteci Mozart en sevilen eserlerinden biri olan Türk Marşı’nı bestelerken mehter müziğinden yararlandı.
Alman besteci Beethoven, Büyük Senfoni adlı eserinin son bölümünü mehter takımındaki çalgılardan
kös, davul ve zurna ile seslendirdi. Yine Alman besteci Wagner (Vagner) ise bir mehter konserini
dinlerken heyecanlanmış ve kendini tutamayarak “İşte müzik buna derler.” demiştir.
Avrupalılar, müziğinin yanı sıra mehter takımının teşkilatından da etkilendiler. Avusturyalılar, Prusyalılar, Ruslar ve Fransızlar kendi ülkelerinde mehtere benzer askeri bando takımları kurdular.
Yukarıdaki açıklamalara bakarak Türk kültürünün Avrupa kültürü karşısındaki durumu hakkında hangi çıkarımlarda bulunabilirsiniz?
Türk kültürü Avrupa kültürünü etkilemiştir. Osmanlının mehter takımını gören Avrupalılar askeri bandolar kurmuşlardır.
Son Yorumlar