Üç Embriyo Tabakalı Sölomsuzlar
Embriyo gelişmesinin gastrula evresinin başında üçüncü bir embriyo tabakası (ortaderi) oluşur. Bu hayvanlarda beyin dışderiden gelişir. Süngerler, knidliler ve taraklılar dışında, bütün çokhücreliler üç embriyo tabakalıdırlar. Bununla birlikte, söz konusu canlıların en basitleri henüz ikinci karın boşluğundan yoksundur, bunlarda sölomsuzları (Acoelomata) oluşturur. Ama sölomlarının bulunmasına karşılık tümünün başı, sinir merkezleri ve eşgüdümü az çok beyin tarafından yapılan sinirsel oluşumları vardır. Bu gruba şunlar girer: Yassısolucanlar (Plathelmintlıes) dalı: rotatorlar ya da tekerlekli kurtlar (Rotatoria) dalı; Nemertinler dalı; tümü de asalak olan Mesozoa: yuvarlak solucanlar (bazıları dışında) ve ipliksikurtlar dalları.
Üç Embriyo Tabakalı Sölomlular
Sölomlulara bu adın verilmesi, gastrula evresinde üçüncü bir embriyo tabakası olan ortaderi (mezoderm) tabakasının evrimi nedeniyledir. Embriyo gelişmesi sırasında bu tabaka hücreleri önce sindirim borusunu saran bakışımlı hücre kütleleri biçiminde görülür, sonra, arkadan öne doğru bölütlere ayrışırken aynı zamanda içi boş kapalı keseler biçimine dönüşür. Bu keselerin tümü, ikincil karın boşluğunu oluşturur. Ortaderinin böylece keseler biçiminde bölütlere ayrılması, boşaltım organları ve sinir düğümleri gibi öbür bazı organların da her bölütte yinelenmesine neden olur. Sölom, hayvanın beden biçiminin saptanmasında önemli rol oynar ve evriminin karmaşıklığı , sınıflandırmada önemli güçlüklere yol açar. Hemen hemen bütün sölomlularda, sindirim borusu çok farklılaşmıştır, her iki ucu dışarı açılır. Ön açıklığına ağız, arkadakine anüs denir (hayvanın ön ve arkası genellikle hayvanın hareket yönüne göre saptanır).
Sölomluların sinir sisteminde iyice belirginleşmiş eşgüdüm merkezleri (baş sinir düğümleri ya da beyin) vardır ve duyu organları yalnız sayıca değil ama nitelik bakımından da artmıştır. Kasılgan hücrelerin (kasların) düzenlenmesi ve bezlerin (dış salgı ya da iç salgı bezlerinin) gelişmesi daha ilerlemiştir.
Sölomlular, birincilağızlılar (Proto- stomia) ve ikincilağızlılar (Deuterostomla) olmak üzere iki büyük gruba ayrılırlar. Bu gruplar, omurgasızlarla omurgalılar arasında yapılan ayrıma tam anlamıyla denk düşmez ama en azından birincil ağızlıların tümü omurgasızdır.
Son Yorumlar