Tohumsuz Bitkilerde ve Plazmodyumda Metagenez Nasıl Olur?

Metagenez:

Eşeyli ve eşeysiz üremenin düzenli olarak birbirini takip ettiği üreme biçimine metagenez (Döl değişimi) denir. Metagenez plâzmodyum ile çiçeksiz bitkilerden eğrelti otları ve kara yosunlarında görülür.

Tohumsuz Bitkilerde Metagenez:

Bu bitkilerde önce sporofit adı verilen diployit bireylerden mayoz bölünmeyle haployit sporlar meydana gelir. Sporların çimlenmesiyle gametofit adı verilen genç bitkiler oluşur. Bu gametofitlerin bir kısmı erkek, bir kısmı ise dişi özelliği gösterir. Gametler, bu bitkilerden mitoz bölünme ile meydana gelir. Gametlerin dölenmesiyle zigot, zigotun da çimlenmesiyle diployit kromozomlu sporofit oluşur.

Tohumsuz bitkilerde haployit devre, diployit devreye göre daha baskındır. Tohumlu bitkilere doğru ilerledikçe hapioyit devrede kısalma, dipioyit devrede ise uzama görülür. Buna göre diployit evrenin uzun olması geiişmişliğin de göstergesidir. Wne eğreltilerde karayosunlarına göre dipioyit evrenin uzun olması bu bitkilerin çok daha gelişmiş olduğunu gösterir. EĞRELTİLERDE DÖL ALMAŞI

Plazmodyumda Metagenez:

PLAZMODYUMDA METAGENEZSıtma paraziti piâzmodyum hayat devresini insan ve anofel cinsi sivrisineğin dişisi olmak üzere iki konakta geçirir. Plâzmodyum insan kanında sporla ürer. Anofei cinsi sivrisineğin dişisinin tükrük bezlerinde yaşayan plâzmodyum, anofelin kan emmesi ile insan kan dolaşımına geçer. Kan dolaşımı yolu ile karaciğer, kırmızı kemik iliği ve dalağa ulaşır. Daha sonra alyuvarlar içerisinde birbirini izleyen çekirdek böiünmeieri iie büyüyerek amip şeklini alır. Amip şeklindeki bu plazmodyumlara şizont denir. Şizontlar bölünmeye devam ederek alyuvarların çeperine dizilir. Bu şekilde alvuyarların çeperine basınç yaparak alyuvarların parçalanmasına neden olur ve kan plâzması yolu ile yeni alyuvarlar içerisine geçer. Alyuvarların patlamasıyla etrafa yayılan bu küçük plazmodyumlar da merozoit olarak adlandırılır. Yeni alyuvarlar içerisinde bölünmelerine devam eden merozoitlerin bazıları dişi gameti bazıları erkek gameti oluşturur. Bu gametler kanda daha fazla gelişmelerine devam edemez. Bu nedenle gametlerin yaşayabilmesi için anofel dişi sivrisineğe geçmesi gerekir.

Plazmodyum, anofel cinsi dişi sivrisinekte eşeyli ürer. Eğer sıtma nöbeti adı verilen ateşli titremelerin görüldüğü bir dönemde anofelin dişisi sıtmalı bir insanın kanını emerse plâzmodyum, sivrisineğin bağırsağına geçer. Sivrisineğin bağırsağında dişi ve erkek gemetler birleşerek zigotu oluşturur. Zigot bağırsak epiteline yerleşir. Burada bölünerek yeni sporları oluşturur. Bu sporların bir kısmı sivri sineğin tükrük bezlerine taşınır. Daha sonra sivrisineğin insan kanını emmesi ile sıtma etmeni olan plazmodyum, insanın dolaşım sistemine geçer.

Hadi Paylaş!Share on FacebookTweet about this on TwitterShare on Google+Share on RedditPin on Pinterest

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.