1982 Anyasasında Egemenlik Kullanışı Daha Önceki Anayasalardan Farkı Nedir?
Egemenlik ve Kullanılışı
1982 Anayasası da, 1924 ve 1961 Anayasaları gibi, Fransız Devriminin ulus egemenliği ilkesini tekrarlamıştır. Buna göre, Egemenlik kayıtsız şartsız Milletindir. Egemenliğin kullanılışı açısından, 1924 Anayasası ile, 1961 anayasası ve 1982 Anayasaları arasında fark bulunmaktadır. 1924 Anayasasına göre, milleti temsilen egemenlik hakkını yalnız Türkiye Büyük Millet Meclisi kullanabildiği halde, 1961 Anayasasına göre, vatandaşlar, hakları olan egemenliği Anayasada var olan esaslara göre, yetkili organlar eliyle kullanır. Bu görüş, 1982 Anayasasınca da aynen benimsenmiştir.
1961 Anayasası, ulus egemenliğinin kullanılması bakımından, her ne kadar Meclisi tek organ olmaktan çıkarmış ise de, aracısız veya yarı doğrudan demokrasi yollarına, herhangi bir biçimde yer vermemiştir. Halkoyu, ancak Anayasanın kabul edilmesi sırasında başvurulan olağanüstü bir yol sayılmıştır. 1982 Anayasası, sınırlı da olsa, halk oylamasına başvurma olanağını getirmiştir. Anayasa, halk oylamasına katılmayı siyasal haklardan saydığı gibi, Anayasa değişikliğine ilişkin yasaları, Cumhurbaşkanının halkoyuna sunabilmesi yolunu da getirmiştir.
1923 Anayasası, Meclisin salt üstünlüğüne dayanan bir demokratik devlet anlayışına sahip olduğu halde, 1982 Anayasası, 1961 Ana¬yasası gibi, demokrasinin gerçekleşmesini, bir ölçüde Meclisin kısıtlanmasında görmüştür.
Egemenliği temsil eden Türkiye Büyük Millet Meclisinin yapısında, 1961 Anayasasına göre önemli bir değişiklik olmuştur. 1982 Anayasası, 1924 Anayasasındaki sistemi benimseyerek, Türkiye Büyük Millet Meclisini bütünü ile seçimden çıkan, hukuk açısından temsil niteliği tam olan, bir organ durumuna getirmiştir. Bilindiği gibi, 1961 Anayasası döneminde, sayıları az da olsa, Türkiye Büyük Millet Meclisinde, seçimle gelmemiş üyelere de yer verilmiştir.
Son Yorumlar