Bir ışık kaynağı ile yüzey arasında bir cisim bulunduğunda ışık almayan bir bölge oluşur. Bu bölgeye gölge denmektedir. Gölgenin şekli, ışık kaynağı ile yüzey arasında duran cismin en büyük kesitidir. Bunun nedeni ise, noktasal bir ışık yanağından çıkan ışınların doğrusal olarak ilerlemesidir. Bu noktada 2 tür gölge bulunmaktadır. Biri tam gölge diğeri ise yarı gölgedir.
Tam gölge, bir kaynaktan gelen ışık ile yüzeyin arasında bulunan cismin oluşturduğu karartıya tam gölge denmektedir. Diğer farklı bir sistem olarak iki farklı ışık kaynağından geliyorsa her iki ışık kaynağının oluşturduğu karanlık bölge tam bölge olarak kabul edilir.
Gölgenin cisimden büyük olmasının sebebi ışık kaynağının cisimden daha küçük olmasıdır. Işık kaynağı cisimden büyük olursa gölge iyice küçülmeye başlar. Işık kaynağı cisim ile aynı boyuta geldiğinde ise oluşan gölge de aynı boyuta gelmiş olur. Eğer yüzey sabit kalmak şartı ile ışık kaynağı cisme yaklaştırılırsa gölgenin kapladığı alan büyümekte ve yine yüzey sabit kalmak şartı ile ışık kaynağı cisimden uzaklaştırılırsa oluşan gölge alanı küçülür.
Noktasal olmayan bir ışık kaynağı ile perde arasına yerleştirilen cisim belirli bir alanda tam gölge oluştururken, belirli bir alanda ise az ışık alan bir alan oluşmaktadır. Bu tam ışık almayan bölgeye yarı gölge adı verilmektedir. Işık kaynağı cisimden küçük olması halinde cismin tam gölge ve yarı gölgesi oluşmaktadır. Eğer ki ışık kaynağı cisimden büyük ise yüzey üzerinde değişik büyüklüklerde tam ve yarı gölge oluşmaktadır.
Tam gölge ve yarı bölgelerin oluşmasını doğal olaylarda da görmek mümkündür. En iyi örnekleri ise Güneş ve Ay tutulmalarıdır. Bu olayların sebebi ise Dünya’nın Güneş’in etrafında, Ay’ında Dünya’nın etrafında dönüyor oluşudur. Ay kendi yörüngesinde dolanırken belli zamanlarda tamamen Dünyanın gölgesinde kalmaktadır. Bu durumda Güneş’ten ışık alamaz ve karanlıkta kalır. Bu olaya Ay tutulması denmektedir. Diğer yandan Ay yörüngesinde dolanırken yine belli aralıklarla Güneş ile Dünya arasına girmektedir. Bu durumda Ay’ın gölgesi Dünya’nın üzerinde düşmektedir. Bu duruma ise Güneş tutulması denilmektedir.
Son Yorumlar