Yukarı Fırat Bölümü
Doğu Anadolu Bölgesi’nin en gelişmiş, en geniş, nüfusu en fazla olan bölümüdür. Bölgenin batısında yer alan bölümün, bölgenin diğer bölümlerine göre daha çok gelişmesinde etkili olan bazı faktörler şunlardır :
- İkliminin daha ılıman olması
- Yer altı kaynaklarının fazla ve çeşitli olması
- Tarımsal imkânların daha fazla olması
- Hidroelektrik üretiminin fazla olması
Elazığ, Malatya, Elbistan gibi yerleşim merkezleri bölgenin en yoğun nüfuslu merkezleridir. Tunceli ile Bingöl ise bölümün en tenha merkezleridir. Muş, Bitlis ve Erzincan bölümün diğer önemli merkezleridir.
Yukarı Fırat Bölümü’nde yükseltinin az olduğu Elbistan, Malatya ve Elazığ ovalarında tarım önemlidir. Bu ovalarda buğday, pamuk, şeker pancarı, tütün, baklagil gibi tarım ürünleri yetiştirilir. Bu ovalarda bağ ve bahçe tarımı da gelişmiştir.
Yukarı Fırat Bölümü, yurdumuzun yer altı kaynakları bakımından zengin bölümîerinden biridir. Bölümde linyit (Afşin – Elbistan), krom (Elazığ), demir (Divriği – Hekimhan ve Hasan Çelebi), kurşun ve çinko (Elazığ) çıkarılır.
Yukarı Fırat Bölümü’nde linyitle çalışan Afşin – Elbistan termik santrali ile Keban ve Karakaya hidroeIektrik santralleri vardır.
Hakkâri Bölümü
Oldukça dağlık olan Hakkâri Bölümü, ülkemizde uiaşımın en az geliştiği, nüfus ve yerleşmenin en az olduğu, göç veren, ekonomik kaynakları sınırlı olan bir bölümdür.
Bölümde kışları çok soğuk ve uzun, yazları serin ve karasal iklim etkilidir. Kar yağışı ile engebenin fazla olması çığ denilen doğal afetin görülme ihtimalini artırmaktadır.
Bölümün en önemli ekonomik faaliyeti hayvancılıktır. Küçükbaş hayvancılık ile arıcıiik gibi hayvancılık faaliyetleri Hakkâri, Şırnak, Yüksekova, Çukurca gibi yerleşim merkezleri için önemlidir.
Yukarı Murat – Van Bölümü
Bölgenin doğusunda yer alan Van Gölü ve çevresini içine alan Yukarı Murat – Van Bölümü, yükseltisi fazla olan, volkanik arazilerin yaygın olduğu bir bölümdür. Van Gölü, Nemrut kaldera gölü, Ağrı, Tendürek, Süphan ve Nemrut dağları volkanik faaliyetlere bağlı oluşmuştur.
Yukarı Murat – Van Bölümü’nde de karasal iklim etkilidir. Bölümde kışlar soğuk, yazlar sıcak ve kuraktır. Van Gölü, bölümün iklimini az da olsa ılımanlaştırmaktadır. Bölümde deniz etkisinin az hissediimesinden dolayı yağış miktarı azdır.
Bölümde nüfusun %40’ı kentlerde yaşar. Bölümün en büyük şehri Van’dır. Eski bir yerleşim alanı olan Van, bölümün ticaret, kültür, tarım ve iş merkezi konumundadır. Şehrin gelişmesinde, ulaşım açısından önemli bir alanda olması da etkilidir.
Ağrı, Doğu Beyazıt, Tatvan. Erclş, Ahlat ve Adilcevaz bölümün diğer önemli şehirleridir.
Yukarı Murat – Van Bölümü. hayvancılık ve hayvan ürünleri ticaretiyle ülke ekonomisine katkı sağlar.
Erzurum – Kars Bölümü
Doğu Anadolu Bölgesi’nin kuzeydoğusundaki alanı içine alan bölümde yükseltisi 2000 m’den fazla olan platolar ile ovalar geniş alan kaplar. Erzurum, Kars, Ardahan platoları ile Aşkale, Pasinler ovaları gibi. Bölümde yer alan Iğdır Ovası bölgede yükseltisi en az olan ovadır. Bu nedenle Iğdır Ovası çevresine göre mikroklima iklim bölgesi konumundadır.
Yazları serin, kışları çok soğuk geçen bölümde yıllık sıcaklık farkı çok belirgindir. Yaz yağışlarının etkisiyle çayırların geniş yer kapladığı bölüm büyükbaş hayvancılık faaliyetinin yoğun bir şekilde yapıldığı bir bölüm özeniğini kazanmıştır.
Erzurum, bölümün en gelişmiş şehridir. Önemli yolların kavşak alanında bulunan Erzurum çok eski bir yerleşim alanıdır. Erzurum, ulaşım açısından önemli olduğu kadar hayvancılık açısından da önemlidir. Palandöken Dağı ise Erzurum ilinin turizm gelirlerini artırmaktadır. lğdır, Kars, Ardahan ise bölümün diğer şehirleridir.
Son Yorumlar