İç Anadolu Bölgesi Akarsuları ve Gölleri

İç Anadolu bölgesinin güney kesimi sularını denize göndermez, yani kapa­lı havza durumundadır. Bu kesimde­ki sular göl çanaklarında ya da yazın kuruyan bataklıklarda sona erer. Dı­şarıya akışı olmayan alanlarda ancak kısa boylu, taşıdıkları su miktarı dü­şük, çoğu yazın kuruyan akarsular vardır: Akşehir gölüne dökülen Akarçay; Beyşehir gölünden doğarak Konya ovasının batı kesimine inen Çarşamba suyu; Aksaray önünden geçerek Tuz gölü güneyinde kaybo­lan Melendiz; vb. Bölgenin kuzey ke­simi sularım Kızılırmak, Sakarya ve Yeşilırmak’ın Çekerek kolu aracılı­ğıyla Karadeniz’e gönderir. Seyhan ırmağının Samantı kolu, küçük bir kesimin sularını Akdeniz’e indirir.

Yine bu kesimde küçük bir alan, su­larını Fırat’ın Tohma koluyla Basra körfezine gönderir.

İç Anadolu bölgesinde irili ufaklı göl­ler vardır. Türkiye’nin ikinci büyük gölü olan Tuz gölü (1 500 km²) bu bölgededir. Kuzey-güney doğrultu­sunda uzunluğu 80 km, doğu-batı doğrultusunda en fazla genişliği 48 km’dir. Doğu kenarına yakın olan Şe­reflikoçhisar’ın adıyla Koçhisar gölü diye de tanınmaktadır.

Beslenmenin azlığı ve buharlaşma­nın şiddetli olması nedeniyle Tuz gö­lü yaz sonuna doğru, aşağı yukarı bü­tünüyle kurur.

Gölde en fazla su, mart, nisan ayla­rında görülür. Tuzluluk oranı binde 329’dur. Göl kenarında birkaç tuzla vardır: Batıda Yavşan tuzlası; doğuda Kaldırım tuzlası; vb.

Sultan dağlarının güney etekleri ile Emir dağı arasındaki çukur alana Eber (104 km²) ve Akşehir (105 km²) gölleri yerleşmiştir. Bu iki göl sığdır ve yazın alanları oldukça küçülür. Kimyasal bileşimleri de birbirinden farklıdır: Eber gölünün suyu tatlı, Akşehir gölünün ki hafif tuzludur. Konya’nın kuzeybatısında, sığ bir göl olan ve yazın alanı küçülen Ilgın gölü (Çavuşçu gölü) yer alır. Suları tatlı olduğundan, sonbahar ve kış ay­larında göçmen kuşların konaklama alanı olur.

Kırşehir’in kuzeydoğusunda yer alan Seyfe gölü sığdır ve yazın tuzlu bir bataklık halini alır.

Kayseri’nin kuzeydoğusundaki Tuz­la gölünün de yaz mevsiminde alanı daralır ve tuz tabakaları oluşur.

İç Anadolu bölgesinin bu tektonik oluşumlu göllerinden başka, volka­nik oluşumlu gölleri de vardır. Nev­şehir’in güneybatısında Acıgöl, çapı 500 m’yi bulan bir patlama krateri içi­ne yerleşmiştir. Karapınar-Ereğli as­faltının kuzeyinde bir başka Acıgöl yer alır. Bu yolun güneyindeyse elips biçimli bir patlama çukuru içinde Meke tuzlası bulunur. Ankara’nın 25 km kadar güneyinde bulunan Mogan gölü, Ankaralıların hafta sonu gittik­leri bir dinlenme yeri olmuştur. Bu gölün biraz kuzeyinde daha küçük olan Emir gölü yer alır. Ankara yakı­nındaki bu iki göl doğal set gölüdür. İç Anadolu bölgesinin bir başka göl­ler grubu da, karst yapılı obruk gölle­ridir. Genellikle kalkerli arazide olu­şan obruk göllerinin en büyüğü Konya-Aksaray yolu üstünde Obruk gö­lüdür. Obruk gölleri genellikle daire biçimli ve oldukça derindirler. Gök- höyük (Timraş) obruğu, Kızılobruk, Meyil obruğu gibi pek çok obruk gölü vardır.

Hadi Paylaş!