Klasisizmin Kurucularından Biri Malherbe Kimdir?

Fransız ozanı Malherbe (Caen, 1555-Paris, 1628).

Yüksek görevlilerin bulunduğu bir ai­leden gelen François de Malherbe doğduğu kentte okula gitti; Caen, Pa­ris ve başka yabancı ülke üniversite­lerinde (Heidelberg, Basel) hukuk oku­du. Angouleme dükünün yanında sek­reter olarak görev aldı ve onunla bir­likte Provence’a gitti (1576). 1581’de orada evlendi ve aynı yıl Normandiya’ya döndü.

Yükselmek için kralın dikkatini çek­mek amacıyla şiirler yazdı: “Ode a Marie de Medicis pour sa bienvenue en France (“Marie de Medicis’e Fran­sa’ya Gelişi İçinOd”.1600);Pnerepourle roi Henri le Grand, allant en Limousin (Kral Büyük Henri İçin Limousin’e Giderken Yakarış, 1605). Henri IV onu önemli görevlere atadı. Daha sonra sarayın resmi ozanı oldu. Kra­lın ölümünden sonra Marie de Medi­cis ve Louis XIII tarafından korundu. Richelieu tarafından Fransa hazine sorumluluğu görevine getirildi. Yaşa­mının son yılları, oğlunun bir düello­da ölmesinden ötürü üzüntü içinde geçti.

Malherbe, şiirlerinde kendi öznel ya­şamını dile getirmez, çağının gerçek­lerini. Henri IV’ün kalkındırdığı Fran­sa’yı canlandırır ya da ozanların her zamanki konularını uyumlu ve sağlam yapılı şiirlerinde dile getirir. En ünlü şiirlerinin başında Consolation a Duperier’nin (“Duperier’ye Teselli Söz­leri”) geldiği Malherbe’in gerçekleş­tirdiği yenilik, şiir sanatının tümüne ilişkindir. Kuramlarını. Desportes’un bir şiir kitabının üstüne yazdığı not­lardan (Commentaires sur Desportes [Desportes Üstüne Açıklamalar]) ve iz­leyicilerinin yapıtlarından öğrendiği­miz Malherbe, Pleiade ozanlarının Es­ki Yunan ve Latin yazarlarının şiirsel temalarını adeta yağma etmesini doğ­ru bulmaz. Bütün yüzyıllarda ortak olan düşünceleri ve değerleri dile ge­tirirken eskilerin kullandıkları biçim­leri de almaya yanaşmaz. Tüm yapı­tını reddettiği Ronsard ile mücadele ederek İtalyan hayranlığının ve yap­macıklı üslubun yaygınlaşmasını mah­kûm eder. Aşırı kişisel konulardan ka­çınmak için, insanları genellikle ilgi­lendiren, akla., deneyime ve doğruya dayanan düşünceleri seçmeyi salık verir. Fantezinin ve simgeciliğin düş­manı olarak, klasik anlayışın en genel özelliğim ortaya koyar.

Klasisizmin Kurucularından Biri

İmgelerin açık ve doğru, sözcüklerin yalın, dizelerin uyumlu olmasını iste­yen Malherbe, on iki hecelik Fransız dizesi olan aleksandren’e sert kural­lar koyar (sesboşluğunu, atlamayı, devriklemeyi yasaklar; durakları zo­runlu kılar; doldurmaca yazmayı mahkûm eder; zengin kafiyeyi savu­nur), arı fransızca kullanılmasını is­ter, yunanca, la ünce, İtalyanca mode­line göre kesilip biçilmiş sözcükler is­temez. taşra ağzını reddeder, teknik terimlerin kullanılmasından yana de­ğildir. Böylece Malherbe, biraz yok­sullaşmış da olsa, klasik dönemin arı, açık, şaşmaz ve yerine oturmuş dili­nin ortaya çıkmasına katkıda bulun­muştur. Bundan ötürü, klasisizmin oluşmasında önemli rol oynamış ve XVII. yy. boyunca Fransız edebiyatın­da büyük etki yapmıştır.

Hadi Paylaş!