Masaryk Kimdir?

Çekoslovakyalı devlet adamı Masaryk (Hodonin, Moravya, 1850-Lany Şatosu, Prag yakınları, 1937).

Babası Çek, annesi Slovak asıllı olan Tomaş Garrigue Masaryk, küçük yaş­larda, önce çiftlik işçisi, sonra da bir demircinin yanında çırak olarak ça­lıştı. Daha sonra öğretmen olmasma karar veren ailesi tarafından 1865’te Brno’daki bir ortaokula gönderildi. Ortaöğrenimini Viyana’da tamamla­dıktan sonra, Viyana Üniversitesi’nde felsefe öğrenimine başladı. 1876’da Eflatun üstüne yazdığı doktora tezini şavundu. A.B.D’li bir öğrenci olan Charlotte Garrigue ile evlenerek onun soyadım ikinci adı olarak kullanmaya başladı.

1881’de ilk önemli yapıtı Der Selbstmord als soziale Massenerschein ung der modernen Zivilisation’u (Mo­dern Uygarlıkta Kitle Davranışı Görünümü Almış Toplumsal Bir Sorun: İn­tihar) yayımladı. 1882’de Prag’da ye­ni düzenlenen Çek Üniversitesi’ne çağrılarak felsefe profesörlüğüne atandı. Bu arada Athenaeum adlı bir eleştiri dergisiyle Naşe Doba adlı bir siyaset dergisi yayımladı. Ulusal Çek hareketi sırasında, bağımsızlık iste­yen orta burjuvazi ile halk tabakala­rının kendilerini gösterdikleri Genç Çekler hareketine katıldı. Böylece, ül­kesinin düşünsel ve siyasal açıdan ye­nileşmesinde ön planda yer aldı. Bi­rinci Dünya savaşırım başlangıcından sonra Fransa’ya giderek 1916’da yan­daşı Benes ve Slovak astronom Stefanik ile birlikte Çekoslovakya Ulusal Konseyi’ni kurdu. Müttefikler’in Çe­koslovakya fikrine katılmalarını amaçlayan bu konsey isteğini, Avusturya-Macaristan’ın, savaşın son haftalarında çökmesi ve başkan VVilson’un desteği sayesinde gerçekleştirdi: 18 Ekim 1918’de Masaryk, Washington’dan Çekoslovakya’nın bağımsızlığını ilan etti. Birkaç gün sonra da Prag’da Çekoslovakya Cum­huriyeti kuruldu ve Masaryk bu cum­huriyetin ük başkam oldu. Çekoslovakya halkının büyük bir say­gınlık duyduğu Masaryk parlamento düzenine önem vererek oldukça etki­li bir güce sahip oldu. Bu nedenle, 1920, 1927, 1934 tarihlerinde üç kez cumhurbaşkanı seçüdi, yeni devletin yönetimini on beş yıldan fazla bir sü­re elinde tuttu ve ülkesinin her alan­da gelişmesine katkıda bulundu. 1935’te 85 yaşındayken yönetimi ken­di seçtiği Benes’e bıraktı.

Hadi Paylaş!