Muhammed Bin Abdülkerim Kimdir? İspanya Fası’nda Beni Uriyagel kabilesi reisinin oğlu (Acdır 1882-Kahire 1963). Melilla kadısı iken Fas’ta bağımsız bir prenslik kurmak hayaline kapıldı. 1914’te İspanyolların göz yumması sayesinde, Almanya ile ilişkiler kurdu ve âsi Abdülmelik’e silâh sağladı. Fakat. 1915’te, general Lyautey’in isteği üzerine, İspanyollar tarafından Melilla’da hapsedildi. On bir ay sonra serbest bırakılınca, 1919’da Acdır’a yerleşti ve Ispanyollara karşı mukavemete hazırlanan babasına yardım etti. 1920’de, babasının ölümünden sonra, bir çok kabileyi otoritesi altında topladı ve ispanyollara karşı bir mukaddes cihat açmayı tavsiye etti.
1921’de. Aual’de, general Syvestre’fc karşı önemli bir başarı elde etti. Buna rağmen, Acdır’da kurduğu hükümeti yabancı devletlerin resmen tanımalarını sağlayamadı. 1924’te İspanyolların sahile doğru çekilmesinden ve rakibi Raysuli’nin 1925’te esir düşmesinden faydalanarak, Fas ve Taza’yı ele geçirmek üzere, Fransız bölgesinin kuzeyine saldırdı. 1925’te ilkbaharı ile yazında giriştiği şiddetli taarruzları durdurmak zor oldu; bu zorluk biraz da, bazı Fransız siyasi partileri tarafından desteklenmesinden ileri geliyordu. Kabul edilmeyecek barış şartları öne sürdü, bunun üzerine Fransız birliklerinin Mareşal Petain kumandasında toplanmasına karar verildi.
İspanya ile ortaklaşa bir hareket antlaşması yapıldı. Eski mevziler tekrar işgal edildi. Ucda’da başlayan barış görüşmeleri suya düşünce (mart 1926), genel bir Fransız-İspanyol taarruzu Abdülkerim’i mayıs 1926’da Fransızlara teslim olmak zorunda bıraktı. Reunion adasına sürüldü. Sonradan kendisini Fransa’ya naklettirmeyi başardı (1947). Geminin Mısır’a uğramasından faydalanarak kaçtı ve Kahire’ye sığındı, burada Fransa’ya karşı yeniden mücadeleye başladı. Kuzey Afrika Kurtuluş komitesine başkanlık yaptı.
Son Yorumlar