Siyasi Partilerin Mali Kaynakları Nelerdir? Partilerin siyasal yaşamda kazandıkları yer, partilerin mali kaynaklarının önemli bir sorun olmasına neden olmuştur. Tek partinin egemen olduğu ülkelerde, partinin mali kaynağı önemli bir sorun olmaz. Çünkü, parti iktidara dayanır ve devletle hemen hemen bütünleşmiştir. Buna karşılık, çoğulcu demokrasinin egemen olduğu ülkelerde, siyasal partilerin, ekonomik güçleri ellerinde bulunduranlardan, belli ölçüde bağımsız olmalarının sağlanması, demokrasinin işleyişi yönünden önem taşır. Siyasal partiler, mali nedenlerle şu veya bu biçimde, baskı altında kalmamalıdır. Aksi halde, partiler arasındaki iktidar yarışması eşit koşullar altında yapılmamış olur.
Günümüzde parti etkinlikleri, büyük harcamaları gerektirmektedir. Taşınmaz mala sahip olmak veya kiralamak, personel giderlerini karşılamak, toplantılar düzenlemek, yan kuruluşları beslemek, görüş ve düşüncelerini basın ve diğer kitle haberleşme araçları ile yaymak, seçim giderlerini karşılamak, büyük harcamalara neden olmaktadır.
Kitle partilerinde bile, üyelerden toplanan yardım ve paralarla, parti giderlerini karşılama imkanı yoktur. Bu yüzden partilerin giderlerini başka kaynaklardan sağlama zorunluluğu gelmektedir. Partiler giderlerinin bir bölümünü, ya devlet yardımından, ya da ekonomik gücü olanlardan karşılama yoluna gidecektir. Bu gibi durumlarda, yasal olmayan yollara başvurulabileceğini gözden uzak tutmamak gerekir.
Partilere mali kaynak sağlama ve partiler arasında denge kurma amacı ile uygulamada çeşitli düzenlemelere gidildiği görülür.
Partilerin gelir kaynakları ile harcamalarına açıklık getirmek
Partilerin gelir ve giderlerinin açıklığa kavuşturulması, partilerin bazı harcamalarının kısıtlanması yoluna gidilerek, hem yasal yoldan, hem de kamuoyunca partilerin denetlenmesi sağlanmış olur. Bu yöntem ilginç olmakla birlikte, sorunu çözmekten uzaktır.
Devlet yardımı
Bazı ölçütlere uyularak siyasal partilere devlet yardımı yapılması yoluna gidilmektedir. Partilerin yasal düzeyde kalması, hem de kendisinden beklenen işlevleri yerine getire¬bilmesi için, devlet desteğine gereksinme duyulmaktadır. Burada önemli olan, partilere yapılacak yardımda konacak ölçütlerin, demokrasiyi yozlaştırmaması ve partiler arasındaki dengeyi bozmamasıdır. Devlet yardımı, parti gelir ve giderlerinin açıklığa kavuşturulmasına ve denetlenmesine de engel değildir.
Son Yorumlar