Atık suların arıtımı nasıl yapılır?

Arkadaşlarınızla sınıfta gruplar oluşturunuz. Atık suların arıtımı nasıl yapılır? konusu hakkında grup arkadaşlarınızla araştırma yapınız.

Atık suların arıtımına yönelik bir model tasarlayınız. Modelinizle ilgili malzemeleri belirleyerek temin ediniz.

Atık suların arıtımına yönelik malzemeleri kullanarak bir model hazırlayınız. Modelinizi deneyerek ön hazırlık yapınız.

Daha sonra yaptığınız modeli sınıfta arkadaşlarınıza sununuz.

Atık Su Arıtma Yöntemleri

Atık su arıtma yöntemleri temel olarak üç’e ayrılır:

Fiziksel arıtma yöntemleri
Kimyasal arıtma yöntemleri
Biyolojik arıtma yöntemleri

Değişik karakterdeki atık sular için değişik arıtma yöntemleri kullanılabilir. Evsel atık sular için genelde fiziksel ve biyolojik arıtma yöntemleri tercih edilirken endüstriyel atık suların arıtımı için kimyasal yöntemler kullanılmaktadır. Ancak her üç yönteminde kullanıldığı arıtma sistemleri de mevcuttur.

Fiziksel Arıtma Yöntemleri

Kirlilik unsurunun fiziksel özelliklerine (maddenin boyutları, vizkositesi ve özgül ağırlığı) bağlı olarak uygulanan arıtma yöntemleridir. Fiziksel arıtma yöntemleri örnekleri şunlardır:

Izgaralar
Kum tutucular
Çökeltme tankları
Filtrasyon havuzları

Kimyasal Arıtma Yöntemleri

Kirlilik unsurunun kimyasal özelliklerine bağlı olarak dışarıdan kimyasal madde eklemek suretiyle yapılan arıtma yöntemleridir.Örneğin, koagülasyon ve floklaştırma, iyon değiştiriciler, klorlama veya ozonlama

Biyolojik Arıtma Yöntemleri

Biyokimyasal reaksiyonlar neticesinde atık sudaki çözünmüş organik kirleticilerin uzaklaştırıldığı yöntemlerdir. Örneğin; Biyolojik filtreler, Aktif çamur ve modifikasyonları, Stabilizasyon havuzları ve modifikasyonları, Anaerobik sistemler

Evsel Atık Suların Arıtılmasında Temel İşlemler

Evsel atık suların arıtılmasında şu temel işlemler kullanılmaktadır:

Ön Arıtma Üniteleri

Kaba ızgaradan geçirme
İnce ızgaradan geçirme
Debi ölçümü
Atık suyun terfi edilmesi
Kum tutucudan geçirme
Ön çökeltme havuzları

İkincil Arıtma Üniteleri

Biyolojik arıtma
Son çökeltme havuzlan
Dezenfeksiyon

Üçüncül Arıtma Üniteleri

Azot giderimi
Fosfor giderimi

Ön Arıtma Üniteleri

Kaba ızgaralar

Uzaklaştırılmadıkları takdirde, arıtma tesisinin ızgaradan sonraki ünitelerinde tıkanmalara yol açabilecek büyüklükte olan kaba organik ve inorganik maddelerin atık sudan ayrılması için kullanılır. Kaba ızgaralarda çubuklar arası genişlik 4 cm’nin üzerindedir ve yatayla 30-60° açı yapacak şekilde yerleştirilirler. Kaba ızgaralar genellikle manuel olarak (el ile) temizlenir.

İnce çubuk ızgaralar

İnce ızgaralarda çubuklar arası genişlik 1,5-3,0 cm arasında değişmektedir ve yatayla 30-60° açı yapacak şekilde yerleştirilir. İnce ızgaralar manuel veya mekanik olarak temizlenebilir. Çubuk ızgara tipinden başka, yay tipi, döner elek tipi, döner tambur tipi ince ızgara tipleri mevcuttur.

Kum tutucular

Arıtma tesisine gelen pis suda bulunan kum, çakıl v.b. gibi kolayca çökebilen maddeler, pompaların aşınmasına, kanallar, borular, çökeltme havuzları ve çamur çürütme tanklarında tıkanmalara sebebiyet vereceğinden kum tutucular vasıtasıyla pis sudan uzaklaştırılır. Kum tutucular dairesel veya uzunlamasına çökelten (sabit hızlı), havalandırmalı tipte olabilir. Temel amaç 0,2 mm’den büyük kum tanelerinin tutulmasıdır. Kum tutucuda yatay hızın 0,3-0,4 m/sn olması temin edilmeli, organik menşeli katıların çökelmesine izin verilmemelidir.

Atık su terfi üniteleri

Atık su arıtma tesisinde proses üniteleri arasında atık suyun enerji kaybetmesi neticesinde oluşacak yük kaybını telafi etmek ve tesise gelen atık suyu belirli bir kottan sisteme alabilmek için yapılan pompa üniteleridir. Pompalar burgulu (Arşimet) tipte veya santrifüj tipte seçilebilir.

Ön çökeltme havuzları

Kaba organik ve inorganik maddelerden çoğu ızgara ve kum tutucularda alıkonulduktan sonra, organik esaslı ve büyük ölçüde kirletici karakterde olan geriye kalmış askıdaki katı maddelerin atık sudan uzaklaştırılması gerekmektedir. Ön çökeltme havuzunun başlıca amacı atık suyu iki temel bileşene; çamur ve çökelmiş atık suya ayırmaktır. Böylece bu iki bileşen ayrı ayrı arıtılabilir. Ön çökeltme havuzlarında askıdaki katı maddelerin %50-70’i ve BOİ’nin % 25-40’ı uzaklaştırılabilir. Çökeltme havuzları dikdörtgen ve dairesel biçimde olabilir. Çökelen çamurun biriktirilmesi için çamur konisi ve bu koniye çamuru sıyıracak sıyırma ekipmanları gerekmektedir. Ön çökeltme havuzlarında atık suyun bekletilme süresi 1,5-2,5 saat arasında değişebilmektedir.

Stabilizasyon Havuzları

Atık suların içerisinde bulunan organik maddelerin biyolojik parçalanması yoluyla arıtıldığı havuzlardır. Bu havuzlarda meydana gelen arıtma işlemi havuzun derinliğine bağlıdır.Derin havuzlar (2,5-4 m) ise genellikle anaerobik ( oksijensiz) parçalanma ilkesine göre işler.Çıkardıkları koku nedeniyle genellikle nüfusun yoğun olmadığı yerlerde kullanılır.

Fakültatif Havuzlar

Stabilizasyon havuzlarının üst bölümü aerobik (oksijenli), alt bölümü de anaerobik arıtma tarzında tasarlanmış şeklidir.Yerleşim birimlerinde en yaygın olan arıtma türü budur.

Hadi Paylaş!