Yedinci Osmanlı padişahı (Edirne, 1432-Gebze, 1481).
Tahta Çıkışı
Osmanlı padişahı Murat II’nin en büyük oğlu olan Mehmet II (Mehmed biçiminde de yazdır) zamanının ünlü eğitimcileri olan Molla Gürani ve Molla Hüsrev’den ders alarak eğitim gördükten sonra siyaset ve yönetim bilgisini artırması için şehzade sancağı olan Manisa’ya gönderildi.
Osmanlı Devleti’nin iç ve dış sorunlarını çözümledikten sonra Murat II, yorulduğunu belirterek, tahtını Manisa’ da iyi bir yönetici olacağını kanıtlayan Mehmet II’ye bırakacağını açıkladı ve 1444’te Mehmet II lehine tahttan çekildi.
Böylece o sırada Edirne’de babasının yerine kaymakamlık görevini sürdüren Mehmet, Osmanlı tahtma çıktı. Bununla birlikte, Murat II’nin tahtı 12 yaşındaki Mehmet’e bırakması, devleti kısmen zor ve bunalımlı sorunlarla karşı karşıya getirdi. Çandarlı Halil Paşa ile öbür vezirlerden Şehabettin, Zağanos ve İbrahim Paşaların kendi aralarında sürtüşmeleri içte derin yaralar açtı; ayrıca bu taht değişikliğini fırsat bilen Avrupa’nın yeniden Haçlı ordusu kurma girişiminde bulunması dışta da tehlikenin belirdiğini göstermekteydi. Nitekim, Macar kralı, Segedin Anlaşması’nın koşullarına uymayarak hazırlanan Haçlı ordusunun başına getirildi (4 Ağustos 1444). Mehmet II, ilerleyen Haçlılara karşı almacak önlemleri Divan’da konuşurken, özellikle veziriazam Çandarlı Halil Paşa’ıun isteğine uyup, babası Murat II’ye “Hünkâr iseniz siz payitahta gelesiz ve ordunun başına geçesiz; yok eğer biz hünkâr isek emrediyorum, acele fermanım yerine gele” biçiminde bir ferman gönderdi. Bunun üzerine Edirne’ye gelen Murat II, kurulacak ordunun başına Mehmet’i geçirmek istediyse de, Çandarlı buna karşı çıkarak başkomutanlığı ele almaşım rica etti. Böylece Mehmet II, resmen padişahlığım korumuş oluyordu. Kısacası Mehmet II’nin padişahlığı kimi kaynaklarda değinildiği gibi bitmemiştir. İstanbul’da hazırlanan ordunun başma geçen Murat II, Haçlıları Varna’da yenmeyi başardıktan sonra (10-11 Kasım 1444) Edirne’ de çok kısa bir süre kalmış, sonra oğlunun durumunu sarsmamak için Manisa’ya dönmüştür. Ancak Varna zaferine karşın Haçlı zorlamasının kökü kazınamamıştı. Bu arada Haçlı donanması Karadeniz’de yeni savaş hazırlıkları yaparken, Bizans da elinde rehin tuttuğu şehzade Orhan Çelebi’ yi Rumeli’ye geçirmeyi planlıyordu. Aynı yıl, klasik tarihlerde Buçuktepe olayı olarak yer alan bir ayaklanma başgösterdi. Edirne’deki Yeniçerilerin ulufe sorununu ortaya atarak başlattıkları ayaklanmanın zorla bastırılmasına karşın, Çandarlı Halil Paşa devletin güvenliği için Murat II’ye mektup yazarak, onu gizlice tahta çağırdı. Belgelere göre, bu gizli mektubu alan Murat II, 5 Mayıs 1446’da gizlice yola çıkarak Bursa’ya geldi. Bu arada iyi bir siyasetçi olduğuna kuşku olmayan Çandarlı, Murat II’yi tahta yeniden geçmesi için ikna etti. Murat II oğlunun haberi olmadan Edirne’ye gelince oldubittiyle karşılaşan Mehmet, tahtı babasına bırakmak zorunda kaldı. İkinci Kosova savaşında ve 1450 Haziranında yapılan Arnavutluk seferinde de, Murat II’nin yanından ayrılmayan Mehmet, aynı yıl Dulkadıroğlu Süleyman Şah’m kızı Sitti Hatun’la evlendirildi. 3 Şubat 1451’de aniden rahatsızlanarak ölen babasının yerine geçmek üzere Çandarlı’nın çağrısıyla Manisa’dan Edirne’ye geldi.
Son Yorumlar