Forum Nedir? Forum Biçimleri Nelerdir? Eski Romalılar döneminde, Roma’da ve öbür kentlerde halkın kamu işlerini konuşmak için toplandığı alan.
Eski Yunan’da siteyi kültür açısından üç uzam belirlerdi: Bunlardan biri, tanrısal uzam olan akropolis; düşünme ya da olayları alaya alma yeri olan ve Dionysos kültüne bağımlı bulunan,tiyatro; aklın, ikna etmenin, bildirişim kurma, yani konuşmanın yeri olan agora.
Roma forumu da bu agoranın bir uzantısı olarak belirir, ama, Roma sitesinden apayrı bir uzamda yer alır, üstelik işlevleri hem daha “karmaşık, hem de daha az belirgindir.
Roma Forumunun Biçimi
Roma forumu biçim olarak agora geleneğinin bir yenilenmesi sayılır, sitenin tam ortasında, Palatium dağı ile Capitolium dağı arasında yer alır ve Cumhuriyeti simgeleyen bir dizi kamu binasıyla çevrilidir: Kamuya ait hâzinenin saklandığı Saturnus tapınağı, Concordia tapınağı, Senato, hapishane, vb. Forumun boyutları
oldukça büyüktür: Eski bir bataklığın üstünde yer alan forum, sekiz hektardan daha geniş bir alanı kaplar. O dönemde, eski agoranın görevlerine benzer işlevleri vardır: Yurttaşlar açık havada bir araya gelerek kamu işleri konusunda burada tartışırlar ve Cumhuriyetin geleceğinin, insana kendi yazgısını etkileme olanağı veren bu tanrısal uzamda oluştuğunu bilirler.
Forumun Bölünmesi
Ama kısa süre sonra forumun uzamı, coğrafi açıdan bölümlere ayrıldı. Forum artık yalnızca bir konuşma yeri olmakla kalmayıp, siyasal gücün tüm belirsizliğini kendinde toplayan bir yer haline gelmişti. Yurttaşlararası ilk toplumsal kopma,forum uzamının iki bölüme ayrılmasıyla başladı: Bu bölümlerden yüksekte olan ve comitium olarak adlandırılanı comices curiates’lerin toplantı yeri olarak kullanılırdı ve comices tributes’in merkezi olan gerçek forumdan ayrıydı. Tribün (kürsü) forumun coğrafi merkezi haline gelmiş, hatip de başlıca öğe olmuştu. Cumhuriyet döneminin sonunda, her şeyden önce demokrasiye ayrılmış bir yer olan forumun kapladığı alan genişledi, imparatorluğun öncüsü Julius Caesar da Quirinale dağının eteklerine bir forum daha yaptırdı ve bunu birçok anıtla süsledi (özellikle “Venüs Genitrix” tapınağı). Bu yeni fcrum, kurucusunun adından dolayı forum Caesaris (Sezar’ın forumu) ya da forum julü olarak adlandırıldı.
DEĞİŞEN İŞLEVLER
Başka daha birçok forumun kurulmasıyla, konuşmalar yeni sitlerde yapılmaya başladı; bu tür alanların tasarlanış biçimleri işlevlerinin de artık aynı olmadığını gösterir: Forum bundan böyle, bir karar yeri, bir siyasal merkez değil ama imparatorluk dünyasında bir karşılaşma yeri olmaktan da çıkmıştır, üstelik her türlü mitsel ve ahlaksal değerini yitirmiştir.
Bununla birlikte, bozulma yalnızca kurumlardan ve yeni Roma devletinin özelliklerinden kaynaklanmıyor, ama Romanın kapladığı alanın genişliğinden de kaynaklanıyordu: Çünkü İmparatorluk Roması gibi bir kentte Atina agorasına benzer bir forum düşünmek olanaksızdı.
Böylece, satıcılar hatiplerin yerini aldı, çıkarlar yer değiştirdi, Roma yurttaşı artık “siyasal bir hayvan” değildi ve kısa süre içinde, satıcıların toplandığı her alan (sözgelimi hal) forum olarak adlandırıldı. Kimi zaman, imparatorluğun çeşitli eyaletlerinde, idari merkeze ve merkezi gücün konutlarına forum adı verilirdi.
Son Yorumlar