Hun Köktürk ve Uygur devletlerinde kültürel ve soyal yaşam

Devlet Yönetimi

İlk Türk devletlerinin başında bulunan hükümdar; kağan, hakan, han unvanlarını kullanırdı. Hükümdarlık, babadan oğula geçerdi. Hükümdarın eşi de yönetimde söz sahibi idi.

Devlet, törelere ve hükümdarların buyruklarına göre yönetilirdi. Devlet işleri, kurultay adı verilen bir mecliste görüşülürdü.

Yazı Dil ve Edebiyat

İkinci Köktürkler dönemine ait Orhun Kitabeleri, Köktürk alfabesi ile yazılmıştı. Bunlar Bilge Kağan, Kül Tigin ve Vezir Tonyukuk adına dikilmiştir.

Kitap basma tekniğine sahip olan Uygurların, kendilerine ait bir alfabesi de vardır. Türklerde yaşam tarzını yansıtan destanlar da vardır. Bunlardan Oğuz Kağan, Ergenekon ve Türeyiş Destanı en ünlüleridir.

Sosyal Yaşam

Türkler, ilk dönemlerde konargöçer bir yaşam sürüyorlardı. Geçimlerini genellikle hayvancılıkla sağlarlardı. Uygurlar döneminden itibaren yerleşik yaşama geçmişlerdir. Yerleşik hayata geçtikten sonra tarım ve ticaretin önemi daha da artmıştır.
Türklerde aile, toplumun temeli kabul edilir, evlilik ile kurulurdu. Sosyal yaşamda şenlik ve bayramların önemli bir yeri vardı. Yaygın kutlanan bayram baharın gelişini müjdeleyen Nevruz idi.

Bilim ve Sanat

İlk Türk devletlerinde bilim alanında yapılan çalışmaya en iyi örnek “On İki Hayvanlı Türk Takvimi”dir. Bu durum Türklerin gök bilimi alanında çalıştıklarını göstermektedir. Türkler sanat anlayışlarını kemerler, silahlar, at koşumları ve kılıçlarda göstermişlerdir. Dokumacılık, demir işlemeciliği ve halıcılık oldukça gelişmiştir. Türkler, Uygurlar Döneminden itibaren
saray ve tapınaklar yapmışlardır. Bunların duvarları çeşitli resimlerle süslenmiştir.

Din ve İnanış

Türkler arasında Gök Tanrı inancı yaygındı. Bunun yanı sıra Şamanizme inananlar da vardı. Bunların törenlerini yöneten kişilere şaman adı verilirdi. Türkler ölümden sonraki yaşama inanırlar, ölen kişileri eşyaları ile birlikte gömerlerdi. Mezarların başına balbal adı verilen taşlar dikerlerdi. Ölülerini ise yuğ adı verilen bir törenle gömerlerdi.

Kurgan Nedir?

Kurganlar, Orta Asya’daki mezar kalıntılarıdır. Yaklaşık bir oda genişliğinde, ağaç kütüklerinden yapılmış, üstü toprak ve taşlardan örülmüştü. Üst kısmı, toprağın üstünde bir tümsek gibi dururdu. İçinde mumyalanmış ceset ve ölünün eşyaları bulunurdu.

Hadi Paylaş!Share on FacebookTweet about this on TwitterShare on Google+Share on RedditPin on Pinterest

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.