Karından bacaklılar Hakkında Bilgi

En belirgin özellikleri genellikle tek parçalı sarmal biçimli kavküarı olan, önemli bir yumuşakça sınıfı. Kanndanbacakhlarm (Gastropoda) karada ya da kıyılarda yaşayan tür­lerinde biçimi değişebilen ve etli ayak biçiminde, denizde yaşayanlarınday­sa yüzgeç görünümünde bir hareket organı vardır. Baş, bedenin geri kalan bölümünden az çok ayırt edilir; ağız,çoğunlukla bir dil ve dişlidil (“radula”) olarak adlandırılan enine sıralar halinde dizilmiş küçük boynuzsu dişli bir tabakayla donanmıştır. Sayılan  iki, dört ya da altı olabilen dokunaçlar dokunma organlarıdırlar. Bazı karındanbacaklıların gözleri de vardır. Karındanbacaklılarda, iç organlar ge­lişme sırasında ayağın üstünde ve di­key eksen çevresinde 180°’lik sarmal bir dönme yapar ve böylece arka bö­lüm (anüs ve çevre bölgesi) öne geçer. Yumuşakçalara özgü bir çeşit deri kıv­rımı olan manto, tek parçalı sarmal ya da koni kabuklu salyangozunki (Patella) gibi yalın koni biçiminde bir kavkı salgılar. Kavkı bazen,sülük salyango­zundaki (Limax) gibi körelmiş de olabilir. Solunum, gruplara göre, ya so­lungaçlar ya da “akciğerler”le yapı­lır. Bazı türler ayrı eşeyli, bazılarıy­sa erdişidirler.

Denizkulağında Salyangoza

Karındanbacaklılar üç altsınıfa ayrı­lır: Öndensolungaçlılar (Prosobranchia); arttansolungaçlüar (Opisthobranchia); akciğerliler [Pulmonata). Öndensolungaçlılar altsınıfının en be­lirgin özelliği, solungaçların kalbin önünde bulunmasıdır. Bu altsınıf, se­defli ve delikli güzel bir kavkısı olan denizkulağı (Haliotis) ve Çinli şapka­sı biçiminde olan koni kabuklu salyan­goz gibi, bir ya da iki tüyümsü solun­gacı olan Aspidobranchia ile tarak bi­çiminde tek bir solungacı olan Pectinibranchia ya da yeni terimiyle Monotacardia takımlarım kapsar. Bun­lar dikenli salyangoz (Murex), Buccinum, Littorina, porselen salyangozu (Cyprea) gibi iyi bilinen deniz karındanbacaklılarıdır.

İkinci altsınıfı oluşturan arttansolungaçlılar (Opisthobranchia) solungaç­ların kalbin gerisinde bulunmasıyla nitelendirilir. Bu altsınıf örtüksolungaçlılar (Tectibranchia), çıplaksolungaçlılar (Nudibranchia) ve kanatayaklılar (Pteropoda) takımlarını kapsar. Örtüksolungaçlılar takımının en belir­gin örneği olan deniz tavşanında kav­kı körelmiştir. Narin yapılı, canlı renk­li yumuşakçalar olan çıplaksolungaçlılar takımındaysa, kavkı tümüyle or­tadan kalkmıştır. Kanatayaklılar takı­mıysa ayağı bir çift yüzgeç biçimini al­mış olan yüzücü tüyleri kapsar.

Bir akciğerin bulunmasıyla öbürlerin­den ayırt edilen ve tatlı suda ya da ka­rada yaşamaya uyum sağlamış olan akciğerliler ya da akciğerlisalyangozlar [Pulmonata) üçüncü altsınıfı oluş­turur. Bu hayvanlarda (salyangoz, sü­lük salyangozu ve sivri-tatlısu salyan­gozu) gerçek akciğer yoktur, bunun yerine “akciğer” olarak adlandırüan bir kese bulunur. Paleontoloji bakımından çok büyük önem taşıyan karındanbacakhlar sı­nıfı, Silüryen’de ortaya çıkmış ve Üçüncü Zaman’da çoğalmışlardır: Kulesalyangozları ve Cerithium lar bu dönemde bollaşmışlardır.

Hadi Paylaş!Share on FacebookTweet about this on TwitterShare on Google+Share on RedditPin on Pinterest

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.