Maydanozgiller Hakkında Bilgi

Kapalıtohumlulardan, ikiçenekli, ay­rı taçyapraklı bitki ailesi. Yumurtalığı altdurumlu (taçyapraklar ile çanakyapraklarm tabanına yapı­şık olan) maydanozgülerde çiçekler her zaman çok küçüktür, ama genel­likle çok sayıda şemsiyeler halinde kü­melenirler; son derecede belirgin olan bu çiçek durumunda çiçek saplarının eşit bir biçimde uzamasıyla çiçekler hemen hemen aynı düzeye yükselirler. Böylece, havuçun şemsiye biçiminde­ki çiçek durumunda, ortadaki çiçeğin koyu kırmızı rengiyle öbürlerinden farklı olduğu kolaylıkla görülebilir; de­mek ki şemsiye biçimi belli bir çiçek durumudur.

Havuçta, meyvelerin oluşumundan sonra, şemsiye durumundaki çiçek topluluğu orta bölüme doğru kıvrılır ve iç bölümdeki tohumlarıyla bir kuş yuvasına benzer. Çiçeklerin her birin­de beş çanakyaprak (genellikle basit dişli), beş taçyaprak, beş erkekorgan, iki meyveyaprak bulunur; döllenme­den sonra bu meyveyapraklarda çok iyi tanman “çiftkapçıklı” bir meyve oluşur. Maydanozgillerin hemen tümü çok parçalı yaprakları olan otsu bitkiler­dir. Bununla birlikte Bupleurum’ın yaprakları bütün halindedir ve hatta gövdesi odunsulaşmıştır. Maydanoz­gillerde bazı bitkilerin değişik biçim­leri vardır. Sözgelimi, Hydrocotyle 1er (sutası) çok nemli yerlerde yaşayan, yuvarlak yapraklı ve çok küçük çiçek durumlu sürünücü bitkilerdir. Çok sert ve dikenli olan Eryngium ların (çakırdikeni) daha çok bileşikgillerin kömeç biçimindeki çiçek durumlarına benzeyen, çok sıkışık bir şemsiyeleri vardır.

Maydanozgüler özellikle, nemli, ılı­man bölgelerde bulunurlar. Hemen her yerde genellikle ya bir lateks (bitki sütü) ya bir reçine-zamkı ya da tıbbi özellikte özsular verirler. Maydanoz­gillerin çoğu güzel kokulu bitkilerdir. Frenkmaydanozu (Anthriscus), kara­man kimyonu ya da kummel (Carum), rezene (Foeniculum), maydanoz (Peroselinum), kişniş (Coriandrum), kim­yon (Cuminum), dereotu (Anethum), anason (Pimpinella) bu amaçla yetiş­tirilirler. Yaprakları ya da meyveleri taze veya kurutulmuş olarak kullanı­lan bu bitkilerden ayrıca esanslar da elde edilebilir. Maydanozgillerin bazı türleri son de­rece zehirlidir. Büyük baldıran sula­rın içinde yaşar, gövdesinin üstünde kırmızımtrak lekeler bulunur; küçük baldıran (Aethusa cynapium) da çok zehirlidir. Suda yaşayan Oenanthus gibi türler de zehirlidir. Bazı mayda­nozgillerden de tıpta yararlanılır. Havuç, bu ailenin yenebilen başlıca bitkisidir; ayrıca kereviz ve rezene de maydanozgillerin çok eskiden beri ye­tiştirilen türleridir.

Hadi Paylaş!Share on FacebookTweet about this on TwitterShare on Google+Share on RedditPin on Pinterest

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.