Hollanda Nüfusu ve Ekonomisi

Hollanda Nüfusu

Hollanda, Batı Avrupa’nın nüfus ar­tışı (yılda % 0,5; 1992) ve nüfus yo­ğunluğu (bazı kentlerde km²’ye 952 ’yi bulur; 1990) en yüksek ülkelerinden biridir. Nüfus hızla artarak 50 yılda iki katma çıkmıştır; dağılımıy­sa son derece dengesizdir: Hollanda­lIların yarısı, toprakların beşte biri üstünde, Kuzey ve Güney Hollanda bölgesinde, Utrecht eyaletinde (orta­lama nüfus yoğunluğu km²’ye 850 ki­şiyi bulur) yaşarken, ülkenin geri ka­lan kesimlerinde nüfus yoğunluğu km²’ye 143 (Drenthe) ile 311 (Gelder- land) kişi arasında değişir. Ülkenin ileri ölçüde sanayileşmiş ve kentleş­miş olan batı kesimine, geri kalan ke­simlerinden şiddetli bir akın vardır. Hollanda halkı, ister Amsterdam, Rotterdam, La Haye ve Utrecht’i içine alan geniş kentleşme çevresi Randstad Hollandda, isteri tek tek merkez­lerde (Groningen, Enschede, Eind- hoven) yaşasın, çoğunlukla kentli (% 88,3; 1991) bir halktır.

İjsel Adasında peynirleriyle ünlü küçük Gouda kenti

Hollanda Ekonomisi

Hollanda’nın balık bakımından zen­gin bir denizin kıyısında bulunması ve Ren ırmağı halicinin burada yer al­ması, ülkenin Avrupa ile dünyanın geri kalan bölgeleri arasında oynadı­ğı köprü rolünü açıklar. Ama, bu ro­lün getireceği tehlikeleri fark eden ve tarımsal gelişmenin sınırlı olduğu­nun bilincine varan Hollanda, 1945’ten beri bir sanayi ülkesi haline de geldi; nüfus patlaması da bu dö­nüşümü hızlandırdı.

TARIM. Hollanda, tümüyle dışarıya bağımlı olmamak için güney ve do­ğudaki sürülmemiş arazinin azalma­sı ya da polderleştirme yoluyla yarar­lanılabilir toprakların gözle görülür biçimde artmasıyla, öncü nitelikte akılcı bir tarım geliştirmiştir. Topra­ğın, özellikle de polderlerdeki top­rakların pahalı olması, yüksek verim alman yoğun tarımı zorunlu kılmış­tır; bu nedenle üretim, toprağın ve ik­limin en küçük farklılıklarına uydu­rulmuş durumdadır. Topraklar pek zengin değildir; hayvan yemi olarak ot ve saman değil de yurt dışından alman besin maddeleri kullanılır. Genellikle seralarda yapılan sebzeci­lik ve çiçekçilik alanında bol gübre kullanılır. Verim çok yüksektir (buğ­dayda hektar başına 50 kental). Bü­yükbaş hayvancılık, önemli bölümü dışarıya satılan tereyağ ve peynir ya­pımında kullanılan süt üretimine (1991’de 11,2 Mt) yönelmiştir. Seb­ze, meyve ve çiçek dışsatımı, ülkeye önemli gelir sağlar ve özellikleriyle Akdeniz ürünleriyle boy ölçüşür.

SANAYİ. Genelde köklü bir geçmişi olmayan sanayi, nüfus artışına kar­şın tam bir işgücü istihdamına ola­nak vermiştir. 1939’da sanayi üreti­mi, HollandalIların XVII. yy’dan bu yana usta sayıldıkları bir sanat olan gemi yapımcılığı, halat ve yelken ya­pımıyla, daha yakın tarihlerde başla­tılmış olan Limburg kömürünün işle­tilmesi ve besin sanayisiyle (süt ve tropikal ürünler) katışıklı ulusal geli­rin ancak üçte birini sağlarken, elmas yontuculuğu Amsterdam’a büyük ün sağlıyordu.

1945’ten başlayarak, kolay ve masraf­sız ilişkilerle bol ve çeşitli iş gücü var­lığı, sanayinin yeni temeller üstünde gelişmesine olanak verdi.

Uzmanlık gerektiren sanayi kolları­na (Eindhoven’de elektrik ve elektro­nik malzemesi alanında uzmanlaş­mış Philips şirketi) daha ağırlık veril­mekle birlikte, ülkede, düşüş göste­ren kömür üretiminin yanı sıra, az miktarda petrol ve doğal gaz dışında hammadde yokluğuna karşın, temel sanayiler de bir yana bırakılmamış­tır. Ağır sanayide dışardan getirilen ürünler işlenir (Rotterdam yakınında Pemis ve Europoort rafinerileri; İjmuiden ve Europoort’ta demirçelik, Amhem’de Endonezya kalayları). Kapılarını yabancı şirketlere açan Hollanda, imalat sanayisinde çok bü­yük gelişme göstermiştir. 1945-1955 yılları arasında çok sanayileşmeyen ve nüfusu az olan Kuzey ve Doğu böl­geleri Ue Güney ve Batı bölgeleri ara­sındaki ayrılıklar artmış, hükümet bu duruma bir çözüm getirebilmek ve yeşil alanları korumak için bir top­rak düzenlemesi öngörmüş, izlenen siyaset, özellikle Gröningen’deki do­ğal gazın işletilmesinden ve ülkeyi ikiye ayıran Zuiderzee’nin polderleştirilmesi çalışmasının tamamlanma­sından sonra olumlu sonuçlar ver­miştir. 1990 başlarında Philips şirke­tinin büyük bir darboğaza girmesi ve Körfez bunalımı nedeniyle iktisadi gelişmenin frenlenmesine karşın, özellikle doğal gaz üretimindeki artış (1992’de 73 milyar m³) sayesinde Hollanda, sanayileşmiş ülkeler ara­sında iktisadi durumu en iyi olanlar­dan biri olma konumunu korumuş­tur.

Hollanda Ulaşım Yolları Ve Ticaret

Avrupa’da en yoğun deniz ulaşım ağı Hollanda’da bulunur (22 000’den fazla teknenin çalıştığı 5 343 km bo­yunca uzanan kanallar ve kanallar açılmış akarsular); Ren ve Maaş baş­lıca ulaşım yollarıdır. Rotterdam, Amsterdam, Vlissingen gibi deniz li­manları, Hoek van Holland gibi yolcu gemilerine açık ulaşım merkezleri, Ijmuiden gibi balıkçılık (daha çok ringa) limanları önemlidir. 115 413 km’lik (1991) karayolu ağında oto­yolların uzunluğu 1 423 jkm’dir. 3 148 km’lik (demiryolu ağı üstünde elektrikli ya da dizelli trenler çalışır. Amsterdam’daki Schiphol havalima­nı Avrupa’nın önemli bir kavşak noktasıdır.

Hollanda iktisadının başarısı ticaret­le açıklanır. XVII. yy’da Birleşik Eya- letler’in dünyada önemli bir yeri var­dı (Doğu Hindistan Şirketi’nin [1602] ve Amsterdam Bankası’nın kurulma­sı [16091). XVIII. yy’da ve XIX. yy. başlarında Londra, yalnızca ticaret ve hizmet iktisadına yönelen Hollan­da limanlarını geride bıraktı. XIX. yy. sonunda sömürge ticaretinin geliş­mesi ve genellikle de Ruhr havzası­nın parlaması, Amsterdam ve Rotter- dam’ın zenginleşmesini sağladı. 1929 iktisadi bunalımı, Hitler Almanyası’nın baskısı, savaşın getirdi­ği yıkımlar ve sömürgelerin elden çıkması, 1950’ye kadar süregelen güç bir durum yarattı. Rotterdam’ın yeniden kurulması, iktisatta Alman­ya’nın yeniden doğuşu ve Ortak Pa­zar sayesinde Hollanda, Avrupa’daki yerini aldı. Rotterdam, sürekli dü­zenlemeler sonunda dünyada birinci liman haline geldi; 100 000 tonilato­luk gemilerin girebileceği bir kanalla îjmuiden’e bağlanan Amsterdam da bir kenara itilmedi; çünkü iki limanın gördüğü iş birbirini tamamlıyordu. Günümüzde ticaret dengesindeki çok hafif açık, deniz filosunun hizmetleri ve yatırımlardan elde edilen kârla fazlasıyla kapanmaktadır. Dı­şardan alınanlar arasında hammad­deler ve enerji kaynaklan, dışsatım­daysa besin ürünleri, taşıtlar ve maki­neler, işlenmiş ürünler, kimyasal ürünler, doğal gaz, vb. sayılabilir. Hollanda’nın ticaret yaptığı başlıca ülkeler Almanya, Belçika-Lüksemburg, Fransa ve İngiltere’dir.

Hadi Paylaş!