Islahat hareketleri sonucu yapılan yeniliklerin ve açılan kurumların toplumsal ve ekonomik yaşamda hangi değişikliklere sebep olduklarını söyleyiniz. Osmanlı toplumunu bu kurumlar değişen ve gelişen dünyaya ayak uydurmasını sağlamıştır.
Yapılan yeniliklerin ve açılan kurumların toplumsal ve ekonomik yaşamda yaptığı değişiklikler
Matbaanın kullanılması ve gazetelerin basılması
Matbaanın kullanılmaya başlamasıyla halkın hayatında görülen önemli gelişmelerden biri gazetelerin yayımlanmasıdır. Gazete iç haberler, dış haberler, askerlik işleri, bilimler (fenler), tayinler, ticaret ve fiyatlar bölümlerinden meydana gelmekteydi. Yayımlanma amacı ise halkı eğitmek, haber ve kanunların duyurulmasını sağlamaktı. Ayrıca ülkeye gelen gemiler, dışarıdan alınan ve dışarıya satılan ürünlere ait bilgilere de yer veriliyordu. Gazete zaman içinde ülke içinde yaşayan farklı milletlerin de okuyabilmesi için Arapça, Rumca, Ermenice ve Fransızca olarak da yayımlanmıştır.
Gazete halkın yaşamında önemli bir yer edindi. Adeta kitap ve ansiklopedi görevi gördü, insanları pek çok konuda aydınlattı. “Fen” başlığı altında yeni gelişmelerin anlatıldığı sayfalar halk tarafından ilgiyle takip edildi. Genellikle mahalle kahvelerinde okuma bilen kişiler tarafından halka okundu, ardından haberlerle ilgili tartışmalar yapıldı.
Posta Nezareti’nin kurulması
XIX. yüzyıl başlarında Avrupa’nın büyük bölümünde halkın mektubunu gönderebildiği, gazetesini alabildiği postaneler bulunmaktaydı. Haberleşme alanında bir ıslahat yapılması gereği duyan Osmanlı devlet adamları 1840’da Posta Nezareti’ni kurdular. İllere postaneler açıldı. Ülke sınırları içinde halkın mektup, paket ve paraları düzenli bir şekilde ulaştırılmaya başlandı. Ayrıca gazete ve resmi evraklar da posta yoluyla ülkenin çeşitli yerlerine ulaştırıldı. Posta Nezareti’nin kurulmasıyla haberleşme belirli bir düzene girmişti. Bu yıllarda Avrupa’da telgraf hatları kurulmaya başlamış, bu sayede uzak yerlerle anında haberleşme mümkün hale gelmişti. Osmanlı Devleti de telgrafı 1854 yılında Kırım Savaşı sırasında kullanmaya başladı. Telgraf, kısa sürede hatların çekilmesiyle ülke içinde en önemli haberleşme aracı haline geldi.
Ulaşımdaki yenilikler
Osmanlı Devleti ilk buharlı gemiyi 1827 yılında İngiltere’den satın aldı. İstanbul’da, ulaşımda kullanılan bu gemilerin sayıları zamanla arttı. Ulaşım, düzenli hale getirilerek 1851 yılında Şirketihayriye kuruldu. Şirketihayriye Osmanlı Devleti Döneminde siyah boyalı, semaver bacalı, yandan çarklı vapurlarıyla İstanbul Boğazı’nın iki yakasını birleştirdi. Kayıklarla yapılan kısa mesafeli yolculuklar yerini konforlu ve hızlı vapurlara bıraktı. Bugün İstanbul’un önemli yerleşim merkezi olan birçok ilçe o dönemde İstanbulluların çoğunun görmediği köyler durumundaydı. Vapurlar sayesinde bu yerlere ulaşım kolaylaştı. Böylece önemli yerleşim yerleri haline geldiler.
Ulaşım alanında buharlı gemilerden sonra ikinci atılım demir yolu yapımıyla gerçekleştirildi. 1856 yılında ilk demir yolu hattımız İzmir ile Aydın arasında inşa edilmeye başladı. Zaman içinde Anadolu ve Rumeli topraklarında demir yolu ağı genişledi. 1888’de İstanbul’u Avrupa’ya bağlayan demir yolu açıldı. Aşağıda afişini gördüğünüz “Orient Express” (Orient Ekspres) treni ile çok sayıda turist İstanbul’a geldi.
Demir yolları sayesinde ulaşım kolaylaştı ve ucuzladı. Bu sayede ülkenin yer altı ve yer üstü kaynakları ve ürünleri tüketim bölgelerine taşındı, ihracat arttı.
Son Yorumlar