CAHİM NEDİR? İsim (Arapça cahlm), Eski Cehennem; yedi kat sayılan cehennemin, İslâm dinini bırakanlarla şeytanın azap çekeceği dördüncü katı. Deyim; Eski, Nar-ı cahlm, cehennem ateşi. Cahimi Sıfat, Eski Cehennem gibi, cehenneme benzer. CAHİR NEDİR? İrlanda cumhuriyetinde (Munster ili, Tipperary idare bölgesi) köy, Tıpperary ovasının güneyinde. Suir ırmağı kıyısında; 1700 nüf. XII. ve XV. yy.dan kalma, […]

ACERACEAE NEDİR? İsim, En çok Kuzey Yarımkürenin soğuk ve mutedil bölgelerinde yetişen ağaçları içine alan bir familya. Bu ağaçların bir kısmından şeker elde edilir. (Akçaağaçgiller) Ansiklopedi; Aceraceae familyası şu özellikleri taşır: çiçekler grup halinde, küçük, muntazam, yeşilimsi veya esmerimsidir; tozlaşma böcekler aracılığıyla olur; meyva’nın iki samara’sı rüzgâr yardımı ile dağılır. ACER AS NEDİR? (Yunanca keras, […]

ACEM koşması Bileşik isim, Edebiyat, ölçü olarak «Fâilâtün fâilâtün» kalıbı ile söylenen koşma. ACEMKÜRDÎ bileşik isim, Türk musikisinde bir mürekkep makam. Acem makamının sonuna bir kürdi dörtlüsü katılarak yapılmıştır. Dügâh (la) perdesinde kalır. Bu makamdan elimizde 197 parça eser vardır. Donanımına mi için bir küçük mücenneb bemolü konur. ACEM lalesi (Güneştopu da denir) bileşik isim, […]

Acemi Nedir? Tarihi Anlamı Nedir? Kimlere Denir? ACEMİ Sıfat (Arapça acemi, yabancıya ait’ten; Türkçe telaffuzda «i» sesi kısa söylenir). Bir işte henüz usta olamamış, o işin gerektirdiği incelik ve mahareti öğrenememiş, tecrübesiz, toy: Biçâre kız da acemi (Şemseddin Sami); Fazıl’ın ruhunu […] acemi bir seyyah endişesi kapladı (Y. K. Karaosmanoğlu); Bir gün bir acemi biniciyi, […]

Acem Nedir? Ne Anlama Gelir? İsim (Arapça, acem, Arapların arap olmayanlara verdikleri ad). Iranlı: Peçuylu Haşan Paşa Acemlere karşı bir müddet mukavemet gösterdi (Münir Aktepe). Fars ırkından olmayan, İran yerlisi. Azerbaycan’daki şii Türkler. İran ülkesi: Mesihi gökten insen sana yer yok Yürü var gel Araptan ya Acemden (Mesihi). Çeşitli deyimler; Acem arslanı, sahte kahraman (acem […]

ACCERLER Dağları (Fransızca Tassili des Ajjer), Afrika’da, Büyük Sahra ortasında, dağ kütlesi; Hoggar’ın kuzeyindedir. Kısmen volkanik ve derin boğazlar ile yarılmış olan dağın yükseltisi 2 000 m.’yi geçer. Birçok neolitik kalıntı (kaya üzerine kazılmış resimler), bu bölgenin M.ö. VI. III. bin yıllarda, bugünküne göre daha az çorak olduğunu gösterir. ACCİACCATURA İsim, (İtalyanca acciaccare, örseleme, buruşturma […]

A cappella Sıfat, deyim, (İtalyan k., kilisede demektir). Rönesans devrinde sayısız kontrapuntacı’nın yazdığı çalgı eşliği olmayan, çok sesli dini müzik eserlerinin üslûbu hakkında kullanılır. (Continuo’dan [Sürekli pes ses] yararlanma, ancak XVII. yüzyılda yaygın bir hal aldı fakat, a cappella tarzı da ortadan kalkmadı.) : Zamanımızda bu terim, din dışı da olsa, çalgı eşliği bulunmayan koro […]

ACANTHACEAE İsim, Başlıca cinsi acanthus olan bir bitki familyası (İkiçenekliler sınıfının birleşik petallilefinden). Ansiklopedi; Bu familyadaki bitkiler ot veya çalılardır. Çiçekleri parlak renklidir, bir yaprağın veya bir braktenin koltuğunda hemen her zaman tek olarak bulunur. Bunlar çoğunlukla süs bitkileridir; bir kısmı tıpta, yumuşatıcı veya kuvvet verici olarak kullanılır. ACANTHOCİNUS İsim, Zooloji; Larvası kozalaklıların ağacında gelişen […]

ABÜ (isim Fransızca abus). Aşırılık, ifrat: O, abüsünün kurbanı oldu (H. R. Gürpınar). ABÜ TAB (isim, Farsça âb, su; ü, ve; tâb, parlaklık). Eski Mecaz, Güzellik, letafet: Seyr kıl gör kim gülistânın ne âb ü tâbi var (Fuzuli), Tazelik, canlılık: Biraz şu rind-i İlâhiye âb ü tâb getir (Muallim Naci). Rum’da şi’re âb ütâbi evvel […]