Varlık felsefesi varlığı konu edinen felsefe disiplinidir. Varlık var olan her şeydir. Varlık felsefesini ilk kuran Aristo’dur. Aristo’ya göre tek tek nesnelerin ortak özelliği “var o|ma|arı“dır. Felsefede varlık sorunu doğanın soruşturulmasıyla başlamıştır. Varlıklar gerçek (reel) ve düşünsel (ideal) olmak üzere ikiye ayrılır. a) Gerçek (reel) varlık İnsan bilincinden bağımsız olarak zaman ve mekân içinde var […]
DEVLET YÖNETİMİ Türk-İslam devletleri değişik coğrafyada kurulmalarına rağmen hâkimiyet anlayışları birbirine benzemektedir. HAKİMİYET ANLAYIŞI İslamiyet öncesinde Türk hükümdarlarına devleti yönetme yetkisinin Tanrı tarafından verildiğine inanılırdı. Bu anlayış İslam’dan sonra halifenin onaylaması şekline dönüşmüştür. Ancak yönetimi halife ile paylaşmamıştır. Halifeyi dini lider kabul ederek korumuşlar; halka eşit ve adaletli davranmışlardır. İlk Müslüman Türk Devletlerinde Hükümdarlık İşaretleri: […]
BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ (1040 – 1157) Büyük Selçuklu Devleti, Oğuzların Üç ok kolunun Kınık boyuna mensup Türkler tarafından kurulmuştur. Devlet, adını Oğuzlar devletinde önemli yere sahip olan Selçuk Bey’den almıştır. Selçuk Bey’in ölümünden sonra, yerine oğlu Arslan Yabgu geçmiştir. Arslan Yabgu’nun Gazneli Mahmut tarafından yakalanarak Hindistan’da hapsedilmesi Selçuk Bey’in torunları Tuğrul ve Çağrı Beylerin Gaznelilerle […]
KARAHANLILAR (5340—1212) Uygur Devleti’nin yıkılmasından sonra Karluk, Yağma ve Çiğil Türkleri tarafından Türkistan’da kurulmuştur. Kurucusu Bilge Kül Kadir Han’dır. Devlet 932 yılında Satuk Buğra Han zamanında İslamiyet’i resmen kabul etmiş ve Yusuf Kadir Han döneminde de en parlak dönemini yaşamıştır. İlig Han zamanında Gaznelilerle birlikte Samanoğiu Devleti’ne son veren Karahanlılar, daha sonra Horasan için Gaznelilerle […]
TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ MÜSLÜMANLARLA TÜRKLER ARASINDAKİ İLK İLİŞKİLER Hz. Ömer zamanında (642) Nihavent Savaşı ile İran alınmış ve Müslüman Araplar ilk defa Türklere sınır komşusu olmuşlardır. Hz. Osman zamanında Türkler ile ilk savaşlar yapılmıştır. Emeviler zamanında Maveraünnehir’in fethi ile şiddetli savaşlar olmuş; Emevilerin milliyetçilik politikasından dolayı İslamiyet Türkler arasında fazla kabul görmemiştir. Abbasiler zamanında Türkistan’da […]
Sıcaklıkları aynı olan noktaların birleştirilmesiyle oluşmuş eğrilere izoterm (eş sıcaklık) eğrileri denir. Bu haritalar, gerçek izoterm haritaları ile indirgenmiş izoterm haritaları diye iki şekilde ifade edilir. 1. Gerçek İzoterm Haritaları Yukarıda ifade ettiğimiz gibi sıcaklığın dağılışına etki eden bütün faktörlerin dikkate alınarak elde edilen sıcaklık değerlerinin kullanılmasıyla çizilen haritalara gerçek izoterm haritaları denir. 2. İndirgenmiş […]
İKLİM VE HAVA DURUMU Bir yerdeki atmosfer olaylarının dar bir alanda ve kısa süreli etkilerine hava durumu, geniş bir alanda ve uzun süreli etkilerine ise iklim denir. Hava durumu, iklimin içerisinde meydana gelen özelliklerdir. Örneğin, İstanbul’da yazların sıcak ve kurak geçmesi iklim, yaz mevsiminde bir günün sıcaklık ortalamalarının mevsim normallerinin üzerinde olması ise hava durumudur. […]
ATMOSFER NEDİR? Dünya’nın etrafını saran gaz katmanına atmosfer denir. Atmosferde değişik özellikteki gazlar bulunmaktadır. Bu gazları Dünya’nın etrafında tutan faktör yer çekimidir. Atmosfere hava küre de denir. Atmosferde değişik özellikteki gazların varlığını ifade etmiştik. Bu gazlar üç grupta toplanır. 1. Atmosferde herzaman bulunan gazlar: 2. Atmosferde her zaman bulunan fakat belli şartlara göre oranı değişen […]
Türkler, İslamiyeti kabul etmeden önce yaşadıkları hayata bağlı olarak bir edebiyat oluşturmuşlardı. Bu edebiyat yabancı etkilerden uzaktı ve bütünüyle milli özellikler taşımaktaydı. Türkler, Müslümanlığı 8. yüzyılda tanımaya başladı. Bu yüzyılda Maveraünnehir bölgesine kadar yayılan Müslümanlarla komşu olan Türkler, yavaş yavâş Müslüman olmaya başlamıştı. 10. yüzyılda Türkler, topluluklar halinde Müslümanlığı kabul etmiş ve 920 yılında ilk Müslüman […]
YAZILI TÜRK EDEBİYATI Yazılı Türk edebiyatı, Türk edebiyatının ilk yazılı örnekleri oian Orhun Yazıtları’nm oluşturulduğu 8. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar olan dönemi kapsar. Türk edebiyatının ilk yazılı ürünleri 6. yüzyılda oluşturulan Yenisey Yazıtları’dır; ancak bu yazıtlar, okunamadığı için belge değeri taşımaz. Yazılı Türk Edebiyatının Özellikleri Bu dönemde Göktürkçe ve Uygarca ile ürünler verilmiştir. Ürünlerde hem […]
Son Yorumlar