Alman basımcısı (Mainz, 1394-1399 arası-Mainz, 1468).
Asıl adı Johannes Gensfleisch olan Gutenberg, babası kuyumcu olduğu için gençlik yıllarını Mainz’de kuyumcular arasında geçirdi. 1434’te Strassburg’a sürüldü. Büyücülükle suçlanmaktan korktuğu için çevresindekilerden tam bir gizlilik istiyordu. İşte bu yüzden, on yıl süreyle kaldığı Strassburg’da ne tür çalışmalar yaptığı pek bilinmez. Gerçi kimi belgelerden bir ayna fabrikasında çalıştığı anlaşılmaktadır, ama aynı tarihlerde, basımcılığın gelişmesinde önemli bir katkısı olan hareketli harfler üstünde çalışmış olması da olasıdır. 1439’da ortaklarıyla arası açıldığı sırada Gutenberg basımcılık işine önemli yatırımlar yapmış bulunuyordu. 1444-1448 yılları arasındaysa ne işle uğraştığı pek bilinmemektedir.
Mainz Mezmurlar Kitabı
Mainzli zengin bir burjuva olan Johann Fust, Gutenberg’e araç gereç, parşömen, kâğıt ve mürekkep alması için gerekli sermayeyi sağladı. Ama 1455’te Johann Fust’la arası açılarak iflas ettiğinde Gutenberg, Fust’a elinde bulunan bütün malzemeyi geri vermek zorunda kaldı. 1457’de Fust ve damadı P. Schöffer, ünlü Mainzer Psalterium’u (Mainz Mezmurlar Kitabı) bastılar.
Adolf II von Nassau, Gutenberg’i yaşamının son yıllarında koruması altına aldı ve o güne kadar yaptığı hizmetlerden (büyük bir olasılıkla basımcılıkla ilgili çalışmaları) dolayı ona soyluluk unvanı verdi. Gutenberg yaşamı boyunca H. Keffer ve B. Ruppel gibi, Almanya’nın öbür kentlerine yerleşen birçok basımcı yetiştirdi.
Çalışmalarını gizlilik içinde sürdürdüğü için, basımcılık alanına ne gibi bir katkısı olduğu da bazı çevrelere göre tam anlamıyla açıklık kazanmamıştır. Bununla birlikte, günümüzde Mainz Mezmurlar Kitahı’nın harflerinin kendisi tarafından kazındığı ve Peter Schöffer’le (1425’e doğru-1502) birlikte çalıştığı kabul edilmektedir. Peter Schöffer, ünlü “kırk iki satirli” Kutsal Kitap’ın sayfa düzenini yapmıştı. Günümüzde Gutenberg’in, kitapçıklar ve tek tek sayfaların yanı sıra, bir gökbilim takvimi (1447’ye doğru), “otuz altı satırlı” olarak adlandırılan bir Kutsal Kitap (1457- 1458 dolaylarında) basmış olduğu sanılır.
Son Yorumlar