Alman ressamı (Würzburg, 1460- 1470 arası-Halle, 1528).
Alsace’ta yetişen ve asıl adı Mathis Nithardt ya da Gothardt olan Mathias Grünevvald’ın yaşamıyla ilgili pek bilgi yoktur. Yalnızca Alsace okuluna bağlı olduğu ve M. Schongauer’in etkisi altında kaldığı, yaşamını da dinsel ve siyasal nedenlerden dolayı Ren vadisinde Halle’de geçirdiği bilinir.
Grünewald’ın Hakarete uğramış İsa adlı tablosu
Uzun süre adından hiç söz edilmeyen ve anlatımcılık sayesinde adı duyulmaya başlayan Grünewald, büyük bir olasılıkla çok önemli bir gotik ressamdır. İtalyan Rönesansı’ndan hiçbir biçimde etkilenmemiş olan sanatçı Albrecht Dürer’den de yirmi yaş kadar büyüktür. Şaşırtıcı ve olağanüstü hayal gücü ve sahnelemedeki ustalığı sanatçıyı korku ve kâbuslar evrenine yöneltmiştir. Öte yandan, insan bedeninin orantılarını çok iyi bilmesi, kısaltım (rakursi) denemeleri, ayrıntı anlayışı sayesinde deseni eşsiz bir güce ulaşmıştır. Bütün çabası anlatıma dayanır. Trajik gerçekçiliğin ustalarından biri sayılabilen bu sanatçının coşkusu, başyapıtı olan İssenheim mihrap arkalığından adeta taşar. 1512-1515 yılları arasında gerçekleştirdiği söz konusu çalışma, Ortaçağa özgü garipliklerle dolu anıtsal bir yapıttır. Bu nedenle bazı uzmanlar, rengi kullanmadaki ustalığı bakımından Grünevvald’ın Dürer ya da Holbein’dan daha büyük bir ressam olduğunu ileri sürerler. İssenheim mihrap arkalığı, dokuz tablodan oluşan bir çokkanatlıdır.
Hareketli kanatları sayesinde görü-nümü değişebilen bu yapıtta, Çarmıha Geriliş, Yakınma (Grünewald, gerçekçilik, anlatım gücü ve tinselliği büyük bir uyum içinde verdiği bu yapıtını aşamadığı gibi, eş değerde bir başka yapıt da oluşturamamıştır), İsa’nın Doğumu, Tebşir, Diriliş, Aziz Antonius’un Yücelmesi gibi sahneler işlenmiştir.
Griinewald’in öbür önemli yapıtları arasında şunlar sayılabilir: Kassel’ deki Çarmıha Geriliş, Basel’deki Çar-mıha Geriliş (1508), Aziz Erasmus ve Aziz Mauritus (1525), İsa’nın Doğumu ve Kâhin Kralların Tapınması adlı panolar.
Grünewald’ın yapıtlarından birçoğu Colmar müzesinde bir araya getirilmiştir. Bunlar, bir yandan sanatçının desen ve resim alanındaki ustalığını sergilerken, öte yandan da yüce bir idealizmle güçlü bir gerçekçiliğin izlerini gözler önüne serer.
Son Yorumlar