Fransız oyun yazarı ve romancısı Marivaux, (Paris, 1688 – Paris, 1763).
Riom darphanesi müdürünün oğlu olan Pierre Carlet de Chamblain de Marivaux bir süre hukuk okuduktan sonra Fontenelle ile Houdar de La Motte’un da yer aldığı Mıne de Lambert, Mıne de Tencin ve Mme Geofrin’in salonlarındaki edebiyat toplantılarına katıldı. Elindeki servetini yitirince kendini yazmaya adadı. Önceleri birkaç roman yayımladı, tiyatro ve gazetecilik alanında uğraşlar verdi. Başarısız birkaç gazete çıkarma girişimi ve Annibal (1720) adlı trajedisinin umduğu. ilgiyi görmemesinden sonra İtalyan komedisine yöneldi ve bu alanda başarılı oldu. 1742’de Fransız Akademisi’ne üye seçildi. Mme de Pompadour’un kendisine belli bir ödenek bağlamasma karşın, sürekli geçim sıkıntısı içinde yaşadı.
Yenilikçi Bir Yazar Marivaux
Romanları gibi komedilerinde de yenilik yanlısı bir yazar olan Marivaux, oyunlarında Moliere’in çizdiği yolun dışmda bir çıkış aradı. Temel konu olarak ele aldığı aşkı, her oyununda “gizlendiği yerden” çıkarmaya çalıştı. Ayrıca, yapıtlarında kadına önemli bir yer verdi. Fazla ağırlık vermediği olay, özellikle kişüerin gönüllerinde gelişir; genç ve duygusal oyun kahramanları yalnızca aşklarıyla ilgilendikleri için törelerin yergisi ikincil bir önem taşır. Son derece ince, etküi, bazen de yalın olan duyguların inceliklerini verebilmek için Marivaux güzel, nükteci, aşırılığa varan incelikte kendine özgü bir biçim ortaya koydu. Mutluluk özleminin ve insan ilişkilerinin (efendi ve uşak, kadın ve erkek sevgili) karmaşıklığını dile getirdi. Ayrıca, tiyatro tarihinde ilk olarak, uşakla efendiyi aynı düzeyde ele aldı.
Modern Bir Romancı Marivaux
Genellikle çağdaşlan tarafından yeterince anlaşılamayan ve Voltaire tarafından küçümsenen Marivaux, yapıtlarıyla modern romanın da bir habercisi sayılır. Gerçekten de, tamamlanmamış iki romanından geleneksel nitelikteki La Vie de Marişnne (Marianne’m Yaşamı; 1731-1741) ile özellikle Le Paysan parvenu’de (Türedi, Köylü; 1735-1736) Flaubert’in ve modern romancıların yaptıkları araştırmaların öncüsü olmuştur. Le Paysan parvenu’de Paris’e gelen pasif bir köylü tipini, olayların içinde yer alacağına gördüklerini saptamakla yetinen bir tür gözlemci durumunda ele aldı. Stendhal’in “roman yol boyunca gezdirilen bir aynadır” sözü Marivaux’nun bu romam için tam anlamıyla geçerlidir;çünkü Marivaux bu yapıtında yazar olarak ahlaksal açıdan bir tavır takmmayıp yalnızca ruhsal açıklamalar yapmakla yetinir. Ayrıca, diyaloglarm gerçekliği, özenli bir araştırmanın ürünü olan tümce yapısının esnekliği bu romanın modern bir yapıt olmasım sağlamıştır.
Marivaux’un Başlıca Eserleri
Roman: Pharsamond ou Les Folies Romanesques (Pharsamond ya da Hayali Çılgınlıklar, 1712); La Vie de Marianne (Marianne’m Yaşamı, 1731-1741); Le Paysan parvenu (Türedi Köylü, 1735-1736).
Tiyatro: Annibal (1720); Aşk ile İncelen Arlequin (Arlequin poli par l’amouı-,1720);La Premiere surprise de l’amour (Aşkın İlk Sürprizi, 1722); La Double İnconstance (Çifte Kararsızlık, 1723); Le Prince travesti (Kılık Değiştirmiş Prens, 1724); L’De des esclaves (Köleler Adası, 1725); La Seconde surprise de l’amour (Aşkın İkinci Sürprizi, 1727); Gönül ve Kısmet Oyunu (Le jeu de l’amour et du hasard, 1730); L’Ecole des meres (Analar Okulu, 1732); Les Serments indiscrets (Boş Yeminler,1732);L’Heureux stratageme (Mutlu Kurnazlık, 1733); La Mere confidente (Sırdaş Ana, 1735); Bağış (Le Legs, 1735); Sahte Sırdaşlar (Les Fausses confidences, 1737); L’Epreuve (Sınama, 1740); Le Prejuge vaincu (Yenilmiş Önyargı, 1746).
Son Yorumlar